Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RRpowlH8SbHnB
Obraz przedstawia kilkukondygnacyjny budynek. Ukazane są okazałe okna i wyrzucane przez nie meble: fotel, krzesła i stół. Ukazany jest dym pożaru.

Z teki Grottgera – powstanie styczniowe w malarstwie Artura Grottgera i poemacie Marii Konopnickiej

Źródło: dostępny w internecie: Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Traumatyczne doświadczenia powstania styczniowego (1863‑1864) wielokrotnie powracały zarówno w polskim malarstwie, jak i literaturze. Malarz Artur Grottger, choć sam nie uczestniczył w narodowym zrywie, to za sprawą prac poświęconych insurekcji styczniowej został nazwany wieszczem‑pocieszycielem i zajął tym samym miejsce poetów doby romantyzmu uznawanych za wieszczy‑męczenników. Maria Konopnicka, równie zaangażowana w tematykę powstańczą, uzupełniła obrazy artysty słowem poetyckim. Podobnie jak malarz dawała społeczeństwu dowody wierności sprawom ojczystym i tradycjom walki o ojczyznę.

Maria Konopnicka List Marii Konopnickiej do Teofila Lenartowicza z dnia 20 XII 1888 r.

Nie jestem, nie umiem być cicha ani cierpliwa, ani ofiarowująca męki ziemi swojej Ukrzyżowanemu! Co kiedy przecierpiałam sama – zapomnieniu oddaję i jego cieniom. Ale co naród – nigdy.

1 Źródło: Maria Konopnicka, List Marii Konopnickiej do Teofila Lenartowicza z dnia 20 XII 1888 r., [w:] Alina Brodzka, Maria Konopnicka, t. III, Warszawa 1975, s. 45.
Twoje cele
  • Uświadomisz sobie, jaki wpływ miała klęska powstania styczniowego na kulturę polską.

  • Poznasz i porównasz fragmenty poematu Marii Konopnickiej Wojna. Z teki Grottgera, będącego poetycką ilustracją do cyklu rycin Artura Grottgera Wojna.

  • Odkryjesz sens ideowy twórczości polskich artystów okresu popowstaniowego (Konopnickiej, Grottgera).

  • Zrozumiesz postawę społeczeństwa, które przeżyło klęskę powstania, a mimo to utrwalało polskość w tradycji i kulturze.