Traumatyczne doświadczenia powstania styczniowego (1863‑1864) wielokrotnie powracały zarówno w polskim malarstwie, jak i literaturze. Malarz Artur Grottger, choć sam nie uczestniczył w narodowym zrywie, to za sprawą prac poświęconych insurekcji styczniowej został nazwany wieszczem‑pocieszycielem
i zajął tym samym miejsce poetów doby romantyzmu uznawanych za wieszczy‑męczenników. Maria Konopnicka, równie zaangażowana w tematykę powstańczą, uzupełniła obrazy artysty słowem poetyckim. Podobnie jak malarz dawała społeczeństwu dowody wierności sprawom ojczystym i tradycjom walki o ojczyznę.
List Marii Konopnickiej do Teofila Lenartowicza z dnia 20 XII 1888 r.Nie jestem, nie umiem być cicha ani cierpliwa, ani ofiarowująca męki ziemi swojej Ukrzyżowanemu! Co kiedy przecierpiałam sama – zapomnieniu oddaję i jego cieniom. Ale co naród – nigdy.
Uświadomisz sobie, jaki wpływ miała klęska powstania styczniowego na kulturę polską.
Poznasz i porównasz fragmenty poematu Marii Konopnickiej Wojna. Z teki Grottgera, będącego poetycką ilustracją do cyklu rycin Artura Grottgera Wojna.
Odkryjesz sens ideowy twórczości polskich artystów okresu popowstaniowego (Konopnickiej, Grottgera).
Zrozumiesz postawę społeczeństwa, które przeżyło klęskę powstania, a mimo to utrwalało polskość w tradycji i kulturze.