Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1OJHgqVRq9se
Ilustracja przedstawia Krzyżaków. Są ubrani w białe szaty ze symbolem krzyża na klatce piersiowej. Wjeżdżają na koniach do Malborka. Razem z nimi po prawej stronie wjeżdża mężczyzna ubrany w czerwone szaty z czapką papieską na głowie. Wokół stoją ludzie.

Państwo krzyżackie. Krzyżacy i Litwa

Przybycie Krzyżaków do Malborka.
Źródło: Carl Steffeck (1818–1890), 1884, olej na płótnie, Alte Nationalgalerie , Wikimedia Commons, domena publiczna.

W 1190 r. w Ziemi Świętej niemieccy krzyżowcy założyli zakon krzyżacki, czyli Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie. Początkowo było to zgromadzenie opiekujące się szpitalem. W 1198 r. Krzyżacy przekształcili się w zakon rycerski na wzór templariuszy i joannitów.

Pojawienie się Krzyżaków w Europie było elementem walki chrześcijańskich władców z ludami pogańskimi - w taki sposób trafili oni m.in. na wschodnie wybrzeża Bałtyku, aby wspierać piastowskich książąt w walkach z Prusami. Bardzo szybko okazało się jednak, że zakon krzyżacki ani myśli realizować cudzych planów; rosnące w siłę państwo zaczęło coraz mocniej zagrażać sąsiadom zarówno z południa, jak i ze wschodu.

R1FXaPpONJtic1
Linia chronologiczna przedstawia następujące wydarzenia: 1190 rok - powstanie zakonu krzyżackiego, 1202 rok - założenie zakonu kawalerów mieczowych, 1212 rok - osadzenie Krzyżaków w Siedmiogrodzie przez króla węgierskiego Andrzeja drugiego, 1225 rok - wypędzenie Krzyżaków z Siedmiogrodu przez króla węgierskiego Belę czwartego, 1226 rok -sprowadzenie Krzyżaków do Polski przez Konrada Mazowieckiego i osadzenie ich w ziemi chełmińskiej, 1236 rok - Bitwa pod Szawlami, 1242 rok - bitwa na jeziorze Pejpus, 1309 rok - przeniesienie siedziby wielkiego mistrza zakonu z Wenecji do Malborka, 1327‑1332 - wojna polsko‑krzyżacka, 1333 rok - śmierć Władysława Łokietka.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Scharakteryzujesz, jak rozwijało się państwo krzyżackie i jakie zadania przypadały zakonnym braciom.

  • Wyjaśnisz, dlaczego Żmudź znalazła się w centrum zainteresowania Krzyżaków i co z tego wynikło.

  • Przeanalizujesz działania książąt litewskich w walce o władzę i wpływy w księstwie.