Czy nacjonalizm jest patriotyzmem? Jak nacjonalistyczne żądania tożsamości kulturowej i suwerenności politycznej wpływają na społeczeństwo?

Z jednej strony uważa się, że nacjonalizm narodził się we Francji, po rewolucji francuskiej, a ugruntowały go wojny napoleońskie. Znaczny wpływ na wzmacnianie się państw narodowych miała reformacja. Z drugiej jednak strony istotne były procesy zachodzące w Niemczech, w przypadku których kształtowanie się ideologii było wyjątkowo silnie powiązane z filozofią, szczególnie z idealizmem Fichtego i dialektyką Hegla, które umacniały przekonanie o wyjątkowej misji narodu. Według ideologii nacjonalizmu najwyższym dobrem jest właśnie sam naród. W postawie nacjonalistycznej takie wartościowanie przejawia się m.in. w przywiązaniu do ojczyzny, jej kultury, tradycji, języka i religii. Z kolei tak często przywoływany w dyskusjach nad nacjonalizmem patriotyzm należy do jego wyróżników, ale nie jest z nim tożsamy.