Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Rusa8ZXmczvjm
Zdjęcie przedstawia las iglasty we mgle. Niebo jest pochmurne. Chmury są szare. Mgła różni się od chmur stratus tym, że jej podstawa styka się z powierzchnią ziemi, podczas gdy podstawa chmur jest ponad powierzchnią ziemi. Drzewa iglaste to świerki pospolite. Korony świerków są smukłe i stożkowate. Na zdjęciu są drzewa niskie i wysokie. Mgła opada na wierzchołki i korony drzew.

Budowa morfologiczna i typy rozgałęzień pędu

Charakterystyczny stożkowaty pokrój świerka pospolitego (Picea abies) jest wynikiem monopodialnego rozgałęzienia pędu. Oś główna pędu rośnie szybko i tworzy wzniesiony do góry, prosty pień. Odgałęzienia boczne pędu rosną wolniej, tworząc poziomo i ukośnie układające się gałęzie.
Źródło: Pixabay, domena publiczna.

U pierwszych prymitywnych roślin lądowych występował dychotomicznie (widlasto) rozgałęziony pęd, którego poszczególne odcinki miały zbliżoną długość. Szczytowe odgałęzienie tego pędu, zawierające pojedynczą, nierozgałęzioną wiązkę przewodzącą, nazwano telomem. Według teorii telomowej wszystkie organy tworzące pęd roślin naczyniowych powstały w wyniku przekształceń telomów. Pierwszym etapem tego procesu było przewyższanie, podczas którego jeden z telomów rósł znacznie szybciej od innych i przejmował funkcje prowadzenia wzrostu wierzchołkowego pędu. W ten sposób doszło do wykształcenia pędu głównego oraz pędów bocznych. Drugim etapem było spłaszczanie, podczas którego tworzące się rozgałęzienia bocznych telomów ulegały spłaszczeniu i układały się w jednej płaszczyźnie. Trzecim, ostatnim etapem było zrastanie, podczas którego odgałęzienia boczne ulegały zrośnięciu, w wyniku czego powstały makrofile – liście o dużej blaszce liściowej z rozgałęzionym systemem wiązek przewodzących, połączonych w system tkanek przewodzących pędu.

Twoje cele
  • Opiszesz budowę morfologiczną typowo wykształconego pędu.

  • Scharakteryzujesz rodzaje pędu ze względu na kryteria: położenie, ułożenie głównej osi, trwałość i rozgałęzienie pędu.

  • Porównasz rodzaje rozgałęzień pędu.

  • Przedstawisz sposób powstawania danego typu rozgałęzienia pędu.