Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Rw3SavYDuNAQf
Ilustracja przedstawia fragment przekroju poprzecznego przez korzeń lilii białej w powiększeniu mikroskopowym. Po prawej stronie znajduje się skupisko nierównomiernych komórek. Na ich brzegu znajduje się włosowaty, podłużny kształt – włośnik.

Stosunki wodne w komórce roślinnej

Fragment przekroju poprzecznego przez korzeń lilii białej (Lilium candidum), z widocznym włośnikiem. Włośniki to wytwory ryzodermy zwiększające powierzchnię chłonną korzenia, odpowiedzialne za pobieranie wody i soli mineralnych z podłoża. Zdjęcie spod mikroskopu świetlnego, powiększenie 100×.
Źródło: Berkshire Community College Bioscience Image Library, Flickr, domena publiczna.

Pobieranie i oddawanie wody jest podstawową zdolnością wszystkich komórek żywych. Miarą tej zdolności jest potencjał wody utrzymywany w roztworze wewnątrzkomórkowym. Główną rolę w procesach związanych z ruchem wody w układach biologicznych odgrywa zjawisko osmozy. Podczas osmozy cząsteczki wody przemieszczają się przez selektywnie przepuszczalną błonę komórkową zgodnie z gradientem potencjału wody. Zatem kierunek przepływu wody odbywa się z miejsca o wyższym potencjale wody do miejsca o niższym potencjale wody. Rośliny pobierają wodę z podłoża przez korzenie, w których komórkach panuje niższy potencjał wody niż w roztworze glebowym. Dzięki zjawisku osmozy i różnicy potencjałów wody w układzie gleba–roślina woda samoczynnie napływa do organizmu rośliny.

Twoje cele
  • Scharakteryzujesz zjawisko osmozy w fizycznym układzie osmotycznym.

  • Wykażesz związek kierunku osmotycznego przepływu wody z gradientem potencjału wody między roztworami wodnymi rozdzielonymi błoną półprzepuszczalną.

  • Udowodnisz, że komórka roślinna i jej otoczenie stanowią biologiczny układ osmotyczny.

  • Podasz wzór na potencjał wody w komórce roślinnej.

  • Przedstawisz składowe potencjału wody w komórce roślinnej.