Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RWBEJItGG2fOy
Ilustracja przedstawia świętą Jadwigę. Ma głowę owiniętą materiałem. Stoi ona pomiędzy dwoma mężczyznami Henrykiem Brodatym i Konradem Mazowieckim. Ma wyciągnięte w ich stronę ręce. Jeden z nich ma przepaskę na głowie a drugi ma głowę chronioną osłoną.

Apogeum rozbicia dzielnicowego i jego skutki

Św. Jadwiga godzi Henryka Brodatego z Konradem Mazowieckim; grafika z książki Zygmunta Borasa Książęta piastowscy Śląska.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Rozbicie dzielnicowe, zwane też rozdrobnieniem feudalnym, to proces rozpadu państwa na niezależne księstwa. We wczesnym średniowieczu dotknął on większość monarchii europejskich. We Francji trwał ponad 300 lat, a w Niemczech – ponad 600 lat. Podobne procesy zachodziły w Czechach i na Rusi. Na ziemiach polskich rozbicie dzielnicowe datujemy na lata 1138–1320, apogeum tego procesu przypada na XIII wiek.

Okres rozbicia dzielnicowego oznaczał dla Polski liczne wojny wewnętrzne i z państwami ościennymi, a także utratę kontroli nad Pomorzem Zachodnim i ziemią lubuską oraz utratę Pomorza Gdańskiego. Jednocześnie czas ten przyniósł intensywny rozwój ekonomiczny i odejście na ziemiach polskich od gospodarki naturalnej. Powstało wiele miast i wsi, ukształtowała się stanowa struktura społeczna – z ludem, mieszczanami, rycerstwem i duchowieństwem.

R1Oq9VV9BGo211
Linia chronologiczna przedstawia następujące wydarzenia:  1138 rok, początek rozbicia dzielnicowego.  1202 rok, śmierć Mieszka Starego.  Od 1202 do 1238 roku, panowanie Henryka pierwszego Brodatego na Śląsku.  1210 rok, opanowanie Krakowa przez Mieszka Plątonogiego.  2011 rok, powrót do Krakowa Leszka Białego.  1227 rok, zbrodnia gąsowska.  1241 rok, bitwa pod Legnicą z Mongołami.  1308 rok, utrata przez Polskę Pomorza Gdańskiego.  20 stycznia 1320 roku, koronacja Władysława Łokietka na króla Polski, koniec rozbicia dzielnicowego.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Przedstawisz mechanizmy walki książąt piastowskich o władzę w Polsce dzielnicowej.

  • Scharakteryzujesz apogeum rozbicia dzielnicowego na ziemiach polskich.

  • Wyjaśnisz, dlaczego królowie czescy rościli sobie prawo do korony polskiej.