Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1Lpy2G0p6w0N
Ilustracja przedstawia scenę przejazdu wojsk konnych przez wieś. Na pierwszym planie widać czterech żołnierzy jadących na koniach. Mężczyźni ubrani są w mundury, na głowach mają wysokie czapki, zapinane pod brodą na pasek. Żołnierze jadą wśród chłopskich zabudowań. W tle widać wysoki, drewniany krzyż, stojący w polu. Obok krzyża stoi armata na dwóch dużych kołach. Na horyzoncie widać góry. Na pierwszym planie, na ziemi leżą porzucone muszkiety czyli gładko lufowa broń palna. Obok jeźdźców stoją inni żołnierze, niektórzy podpierani, przez swoich towarzyszy, osuwają się na ziemię. Na ziemi ciało zmarłego człowieka.

Kiedy Legiony stały się zbędne

Józef Peszka, Legiony Polskie we Włoszech, ok. 1810 r.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Kryzys Legionów Polskich we Włoszech, utworzonych za zgodą Napoleona Bonapartego, był całkowicie niezależny od zaangażowania i męstwa walczących w nich żołnierzy. Gdy nadszedł polityczny koniec ich formacji, Polacy mieli na koncie współudział – niekiedy kluczowy – w mniejszych i w wielkich zwycięstwach Francuzów we Włoszech (pod Marengo w 1800 r.) oraz nad Renem (pod Hohenlinden w 1800 r.). Po pokoju z Austrią w Lunéville (1801 r.) i z Anglią w Amiens (1802 r.) Polaków pod wodzą Kniaziewicza i Dąbrowskiego ogarnął kryzys moralny. Podawano się masowo do dymisji, zdarzały się samobójstwa. Napoleon Bonaparte zadbał o znalezienie żołnierzom absorbującego zajęcia: wysłał ich do kolonii francuskiej na San Domingo, by zwalczali lokalne powstanie niepodległościowe. Czy mogli uniknąć wówczas tego losu? Jakie postawy względem niego przyjmowali?

R1VcMkeOzWm5q1
Linia chronologiczna przedstawia następujące wydarzenia. Rok 1795 trzeci rozbiór Polski. Rok 1797 Powstanie Legionów Polskich we Włoszech. Rok 1799 Zaatakowanie Francji przez druga koalicję antyfrancuską. Rok 1800 Bitwa pod Marengo. Rok 1801 Proklamowanie zjednoczenia San Domingo. Rok 1801 Zawarcie pokoju Francji z Austrią w Luneville. Rok 1802 Zawarcie pokoju Francji z Anglią w Amiens. Rok 1802 Wysłanie Legionów na San Domingo. Rok 1804 Bunt niewolników na San Domingo i proklamowanie niepodległości wyspy jako Haiti. Rok 1807 Przekształcenie Legionów w Legię Polską. Rok 1807 Utworzenie Księstwa Warszawskiego.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Wyjaśnisz, dlaczego polscy legioniści znaleźli się na Haiti i jak zostali tam przyjęci.

  • Ocenisz skutki militarnego zaangażowania Polaków we Włoszech i w Niemczech po objęciu przez Napoleona Bonapartego osobistych rządów we Francji (od 1799 r.).