Rex7JSQiuxJh3
Obraz przedstawia scenę zbiorową. Jest to pochód zmierzający ulicą Warszawy. W centralnej części obrazu znajduje się Stanisław Małachowski, ówczesny marszałek sejmu, który jest trzymany przez dwóch mężczyzn i w swojej prawej ręce unosi tekst Konstytucji 3 maja. W lewej ręce trzyma laskę marszałkowską. Jego jasna sylwetka wyróżnia się na ciemniejszym tle. Po lewej stronie znajduje się król Stanisław August Poniatowski, który jest ubrany w czerwony płaszcz. Z tła obrazu wyłania się fasada Zamku Królewskiego z wieżą zakończoną kopułą.

Polskie konstytucje – jak uchwalano?

Jan Matejko, Konstytucja 3 Maja 1791 roku, 1891 r.
Źródło: domena publiczna.

Sposób przyjęcia konstytucji ma duży wpływ na legitymizację władzy – przekonanie obywateli, że rządy w ich kraju są prawomocne i należy jej się posłuszeństwo. W państwach demokratycznych, opierających się na zasadzie suwerenności narodu, ustawę zasadniczą uchwala najczęściej organ przedstawicielski – parlament. Niekiedy jest ona dodatkowo zatwierdzana w referendum. Konstytucja może być również oktrojowana – nadana przez władcę. Takie działanie jest wyrazem suwerennej władzy monarchy, który rości sobie prawo do kształtowania ładu prawnego w państwie. W epoce demokratycznej takie zjawisko zdarza się rzadko. Procedura przyjmowania ustawy zasadniczej wiele mówi o ustroju politycznym państwa. Dotyczy to również polskich konstytucji.

Twoje cele
  • Ocenisz znaczenie polityczne sposobu przyjmowania konstytucji.

  • Przeanalizujesz różnice między kolejnymi polskimi konstytucjami.

  • Scharakteryzujesz problemy i kontrowersje związane z pracami nad obowiązującymi w historii Polski ustawami zasadniczymi.