Renesans na pierwszym miejscu stawiał człowieka. To epoka zachwytu nad jego możliwościami i bogactwem ludzkiej natury. Intelektualny nurt humanizmu przywołał doktryny filozoficzne antyku, poszukujące ideału ludzkiego życia: platonizm i neoplatonizm, epikureizm, stoicyzm, sceptycyzm. We Florencji powstała Akademia Platońska, a jeden z jej najsłynniejszych filozofów, Giovanni Picco della Mirandola, opublikował Mowę o godności człowieka. W traktacie tym przedstawił Boga jako budowniczego‑artystę, który stworzył świat jako harmonijną całość. Bóg potrzebował kogoś, kto zgłębi i doceni wspaniałość jego dzieła – wtedy stworzył człowieka.