Czy istniejesz? Skąd czerpiesz pewność, że twoje przeżycia nie są tylko złudzeniem lub snem? Jeśli natomiast istniejesz, to kim jesteś? Za pomocą jakich określeń możesz zdefiniować swoją tożsamość?

Postawione przed chwilą pytania odwołują się do dwóch problemów filozoficznych i psychologicznych – świadomości i tożsamości. Zauważ, że kiedy je rozważasz, zawsze odnosisz się do czyjejś świadomości i czyjejś tożsamości. Jest niemożliwe, by istniała świadomość beze mnie lub bez ciebie, czyli bez ludzi, którzy są świadomymi istotami. Podobnie niemożliwe jest również poznanie bez tego, kto poznaje. Gdy określam się jako mężczyzna, kobieta, Polak, Rosjanin, Niemiec, psiarz lub kociarz, zakładam, że istnieje „ja”, które jest podmiotem tej tożsamości. To „ja” doświadcza, odczuwa i poznaje. Owo „ja” – czym jest, w jaki sposób istnieje, czy jest proste, czy może składa się z wielu rodzajów „ja” – to problem jaźni. Zaczął on zajmować filozofów w czasach nowożytnych, zaś od momentu, gdy powstała psychologia, czyli od XIX w., stał się również jednym z jej głównych zagadnień.