Każdy z nas jest obywatelem jakiegoś państwa. Oprócz obywatelstwa łączy nas z nim wiele innych więzi: wspólne pochodzenie, patriotyzm, religia, kultura oraz język. Dlatego czujemy się jego częścią i chcemy, aby państwu i jego mieszkańcom działo się jak najlepiej. W tym celu często angażujemy swój czas i potencjał w działania na rzecz państwa, narodu czy społeczeństwa. Najłatwiej angażować się w działalność na obszarze, na którym żyjemy i mieszkamy, w szeroko rozumianym społeczeństwie lokalnym. Aby to było możliwe, muszą istnieć pewne uregulowania prawne, pozwalające obywatelom na działanie w ramach społeczeństwa obywatelskiego.

Funkcjonowanie społeczeństwa demokratycznego jest jedną z podstaw demokracji – dzięki temu obywatele mają wpływ na otaczającą ich rzeczywistość. Inaczej wygląda sytuacja w państwach niedemokratycznych, gdzie wszelkie działania społeczeństwa obywatelskiego są niszczone przez władze. W XX wieku w Polsce mieliśmy do czynienia z państwem niedemokratycznym, tępiącym przejawy społeczeństwa obywatelskiego w czasach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, oraz z rozwojem państwa demokratycznego po przemianach 1989 roku w III Rzeczypospolitej Polskiej.