Kto był najbardziej reprezentatywną postacią polskiego oświecenia? To oczywiście Hugo Kołłątaj, jeden z twórców Konstytucji 3 maja. Polski polityk i mąż stanu był także pisarzem, publicystą, poetą, satyrykiem, geografem i historykiem. To jeden z pierwszych filozofów, którzy przenieśli na polski grunt idee francuskiego oświecenia. Opracował podział praw i obowiązków człowieka, rozwinął ideę prawa natury, zawdzięczamy mu też reformę polskiej oświaty w II połowie XVIII w., w okresie, gdy ziemie polskie były rozbierane na części przez sąsiednie mocarstwa. Uczestniczył w insurekcji kościuszkowskiej, wchodząc w skład Rady Najwyższej Narodowej, z rozkazu cesarskiego został aresztowany i osadzony w więzieniu, gdzie napisał nowatorskie dzieło geograficzne: Rozbiór krytyczny zasad historii o początkach rodu ludzkiego. Jego analiza wpływów środowiska na społeczeństwo stworzyła podłoże dla rozwoju europejskiej antropogeografii.