R1Vcn9ZakNg3t
Obraz przedstawia dużą grupę protestujących osób. Prosto ubrane postaci niosą na ramionach młodą kobietę. Unoszą ręce. Dwaj mężczyźni są uzbrojeni w bagnety. W tle ukazane są mury ozdobione arkadami.

Porównanie literackich obrazów rewolucji przedstawionych w Nie‑Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego i Przedwiośniu Stefana Żeromskiego

Robert Spencer, The Seed of Revolution (Ziarno rewolucji), 1794
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Jaki obraz rewolucji niosą ze sobą dzieła Krasińskiego i Żeromskiego? Czy diagnoza stawiana przez polskiego romantyka różni się od przemyśleń pozytywisty? Czy przemoc i okrucieństwo są wpisane w samą ideę przewrotu społecznego?

Dramat Zygmunta Krasińskiego i powieść Stefana Żeromskiego zawierają głęboką analizę mechanizmów rewolucji i przestrogę przed jej niszczącą siłą. W ujęciu tych twórców proces, który rozpoczyna się od gwałtownego odrzucenia starego porządku świata i zakwestionowania dziedzictwa kulturowego, musi pociągać za sobą ofiary i jest klęską człowieczeństwa. Przedwiośnie przypomina jednak także, że lekceważenie narastających problemów społecznych i narodowościowych prowadzi do buntu wyzyskiwanych i zniewolonych.

Twoje cele
  • Przeanalizujesz teksty literackie: fragment Nie‑Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego oraz fragment Przedwiośnia Stefana Żeromskiego, zwracając uwagę na obrazy rewolucji.

  • Scharakteryzujesz poglądy obu autorów na genezę, mechanizmy i skutki rewolucji.

  • Wyjaśnisz, jakie były intencje twórcze Zygmunta Krasińskiego oraz Stefana Żeromskiego i określisz podobieństwa i różnice w ich podejściu do tematu rewolucji.