Urodzajne tereny nad rzeką Nil były obiektem intensywnego osadnictwa już we wczesnym okresie neolitycznym, ok. VI tysiąclecia p.n.e. Z czasem zarówno na terenach Górnego, jak i Dolnego Egiptu zaczęły powstawać niewielkie państewka. Pod koniec IV tysiąclecia p.n.e. cały kraj, mimo jego politycznego podziału, cechowały pewne wspólne elementy: istniały już zręby charakterystycznego dla późniejszej epoki kultu religijnego, ukształtowana władza królewska oraz pismo hieroglificzne. Stanowił więc cywilizacyjną całość, zanim został politycznie zjednoczony przez faraonów z I dynastii ok. 3000 r. p.n.e. Późniejsi Egipcjanie mieli świadomość wiekowości swego państwa. W III w. p.n.e. kapłan Manethon zaproponował podział dziejów Egiptu przed podbojami Aleksandra Macedońskiego na trzydzieści dynastii. Nowożytna nauka przyjęła to założenie, grupując przy tym dynastie w ramach trzech wielkich okresów: Starego, Średniego i Nowego Państwa.