Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1SIDM1ChqCMX
Zdjęcie przedstawia popiersie Hitlera i Stalina na tle mapy Europy. Po lewej stronie fotografii przedstawiony jest Adolf Hitler. Ma poważny wyraz twarzy, krótko obcięte włosy z przedziałkiem, a jego charakterystyczną cechą są krótkie wąsy pod nosem. Posiada białą koszulę z jasnym krawatem, a na wierzchu jasną, zapiętą marynarkę. Z prawej strony grafiki przedstawiona jest podobizna Józefa Stalina, który ujęty jest z profilu. Dyktator ma delikatnie falowane, zaczesane do góry włosy, dość długi nos, a pod nosem bujne, zakręcone wąsy. Ubrany jest w zapiętą pod szyją, ciemną koszulę z dużym kołnierzem. Pomiędzy ich zdjęciami przedstawione jest zdjęcie satelitarne Europy z wyraźnie zaznaczonym Półwyspem Skandynawskim.

Totalitaryzm w Europie w pierwszej połowie XX w.

Adolf Hitler i Józef Stalin
Źródło: Adolf Hitler i Józef Stalin, domena publiczna.

Międzywojenni dyktatorzy przejmowali władzę w swoich krajach na różne sposoby. Benito Mussolini w październiku 1922 r. dokonał we Włoszech zamachu stanu (marsz na Rzym). Z kolei Józef Stalin stoczył brutalną walkę o wpływy z innymi dygnitarzami państwa sowieckiego, aby pod koniec lat 20. XX w. stać się niekwestionowanym przywódcą ZSRS. Z kolei Adolf Hitler sprawnie wykorzystał obawy i frustracje Niemców wywołane wielkim kryzysem gospodarczym. W 1932 r. naziści wygrali demokratyczne wybory, w styczniu roku kolejnego Hitler przejął funkcję kanclerza i błyskawicznie przeszedł od demokracji do władzy dyktatorskiej.

Mussolini, Stalin i Hitler wprowadzali rządy totalitarne: poddali życie publiczne i prywatne ścisłej kontroli państwa oraz zbudowali monstrualny aparat propagandy, inwigilacji i terroru. Dyktatorzy brutalnie tłumili wszelkie przejawy oporu wobec oficjalnych ideologii. Pomimo tego, że faszyści i naziści odnosili się wrogo do komunistów, systemy rządów w Związku Sowieckim, Trzeciej Rzeszy oraz faszystowskiej Italii miały wiele cech wspólnych.

RFfbxlfn39y5S1
Linia chronologiczna obejmuje następujące wydarzenia: od 28 lipca 1914 roku do 11 listopada 1918 roku pierwsza wojna światowa;  23 lutego 1917 roku rewolucja lutowa w Rosji; 2 lutego 1917 roku zmuszenie cara do podpisania aktu abdykacji i powołanie Rządu Tymczasowego; 21 stycznia 1924 roku śmierć Lenina; 1925 rok objęcie przez Stalina funkcji sekretarza Wszechzwiązkowej Partii Komunistycznej; 30 stycznia 1933 roku przejęcie władzy przez Hitlera; 28 lutego 1933 roku przekształcenie Republiki Weimarskiej w Trzecią Rzeszę Niemiecką; od 1 września 1939 roku do 2 września 1945 roku druga wojna światowa.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Omówisz najważniejsze cechy systemów totalitarnych.

  • Scharakteryzujesz oraz porównasz systemy totalitarne w Związku Sowieckim, faszystowskich Włoszech i nazistowskich Niemczech.

  • Wyjaśnisz, jakie znaczenie w totalitaryzmie miał kult siły i militaryzmu.