Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RpIw2Wft9ALyz
Na zdjęciu znajduje się lampart plamisty. To średniej wielkości kot, który posiada okrągłe uszy osadzone na głowie o krótkim pysku. Jego sierść jest kremowo‑żółta. Na grzbiecie i bokach znajdują się charakterystyczne ciemne cętki. Zwierzę posiada na pysku długie, białe wibrysy.

Cefalizacja i jej znaczenie ewolucyjne

Kręgowce, takie jak lampart plamisty (Panthera pardus), są zwierzętami o wysokim stopniu cefalizacji. Mają wyraźnie wyodrębnioną głowę, w obrębie której znajdują się narządy zmysłów: oczy, nos, uszy i język. Lamparty należące do rzędu drapieżnych (Carnivora) mają także wibrysy, czyli długie, sztywne dotykowe włosy czuciowe, osadzone na wardze górnej i dolnej oraz na podbródku.
Źródło: designerpoint, Pixabay, domena publiczna.

Cefalizacja jest procesem ewolucyjnym, który prowadzi do rozrastania się przedniej części ciała zwierzęcia i wyodrębniania odcinka głowowego. Odcinek ten, dzięki obecności otworu gębowego, narządów zmysłów i zwojów mózgowych lub mózgowia, specjalizuje się w pobieraniu pokarmu, odbiorze bodźców ze środowiska zewnętrznego i reakcji na nie.

Zwieńczeniem cefalizacji jest encefalizacja, czyli ewolucyjny proces powstawania mózgowia. Polega on na koncentracji neuronów w biegunie głowowym i przejmowaniu kontroli przez komórki nerwowe z tej części ciała nad pozostałymi elementami układu nerwowego.

Z niniejszego e‑materiału dowiesz się, jakie są zalety cefalizacji oraz jakie jest jej znaczenie ewolucyjne.

Twoje cele
  • Wyjaśnisz, czym jest cefalizacja i encefalizacja.

  • Opiszesz przebieg cefalizacji u bezkręgowców i kręgowców.

  • Przedstawisz tendencje zmian w budowie mózgu kręgowców.

  • Wskażesz skutki cefalizacji u zwierząt.