Zasady demokracji
Parliament Bill. HC Deb 11 November 1947Wiele systemów rządów zostało wypróbowanych i wiele będzie wypróbowanych w tym świecie grzechu i niedoli. Nikt nie udaje, że demokracja jest doskonała lub wszechwiedząca. W rzeczywistości stwierdzić trzeba, że demokracja jest najgorszą formą rządu, jeśli nie liczyć wszystkich innych form, których próbowano od czasu do czasu.
Źródło: Winston Churchill, Parliament Bill. HC Deb 11 November 1947, t. 444, s. 206–207.
Koniec historii(…) w ostatnich latach wyraźnie zwycięża pogląd o wyższości liberalnej demokracji, która kolejno pokonała rywalizujące z nią monarchię dziedziczną, faszyzm i w końcu komunizm, nad innymi ustrojami politycznymi. Co więcej, może ona wyznaczyć »ostatnią fazę ideologicznej ewolucji ludzkości«, a tym samym ukonstytuować »ostateczną formę rządu«, która stanowić będzie rzeczywisty »koniec historii«. Tylko liberalna demokracja nie jest obciążona fundamentalnymi wadami, sprzecznościami wewnętrznymi oraz niedostatkiem racjonalności, czyli tym, co wiodło dawne ustroje do nieuchronnego upadku.
Źródło: Francis Fukuyama, Koniec historii, Kraków 2009, s. 9.
Wydaje się, że zwycięstwo demokracji nad innymi formami ustrojowymi jest ostateczne i ugruntowane. Wielu myślicieli już od kilkudziesięciu lat wyraża przekonanie, że jest to system będący szczytem osiągnięć ludzkości w dziedzinie organizacji politycznej państw i że nic nie jest w stanie go zastąpić.
Również młodym Polakom, urodzonym w drugiej połowie lat 80. i później, trudno sobie wyobrazić, że Polska mogłaby przestać być państwem demokratycznym. Nie znają innej Polski, całe swoje dotychczasowe życie wiedli w państwie demokratycznym.
Często jednak coś, co przyjmujemy za pewnik, nie otrzymuje wystarczającej uwagi i troski, i w rezultacie możemy to utracić. By zadbać o demokrację i jej trwałość, musimy przede wszystkim mieć świadomość, co wpływa na demokratyzm ustroju – jakie są fundamentalne zasady demokracji – a następnie rozważyć, jakie zagrożenia dla realizacji tych zasad mogą się pojawić i jak się przed nimi bronić.
Scharakteryzujesz fundamentalne zasady demokracji.
Wyjaśnisz znaczenie każdej z nich dla funkcjonowania ustroju demokratycznego.
Rozważysz współczesne zagrożenia dla demokracji w Polsce i na świecie.