R1aWWKd7Ro7c5
Grafika przedstawia obraz Januarego Suchodolskiego „Po bitwie pod Kircholmem”. W centralnej jego części przedstawieni są dwaj mężczyźni na koniach. Na koniu o brązowej maści siedzi mężczyzna ubrany w wysoką czapkę w kształcie walca z białym piórem. Ma ciemny zarost, ubrany jest w zbroję, a w ręce trzyma szablę. Obok niego znajduje się drugi mężczyzna siedzący na koniu białej maści. Na głowie ma hełm z piórem, posiada bujne wąsy. Ubrany jest on w zbroję, w lewej ręce trzyma tarczę. Po lewej stronie obrazka przedstawiony jest siedzący na koniu mężczyzna z wąsem, który w ręku trzyma czerwoną chorągiew. Obok niego widoczny jest szwedzki żołnierz w niebieskim odzieniu. Po prawej stronie obrazu przedstawiono mężczyznę w pełnej zbroi i hełmie na koniu, a w tle liczni uzbrojeni jeźdźcy unoszący długie szable do góry.

Wojna ze Szwecją w Inflantach i Prusach

Po bitwie pod Kircholmem, January Suchodolski, olej na płótnie, 1858
Źródło: January Suchodolski, Wikimedia Commons, domena publiczna.

Bezpośrednim powodem wybuchu konfliktu polsko szwedzkiego była detronizacja Zygmunta III przez Riksdag, czyli parlament szwedzki, w 1599 r. i ogłoszenie w następnym roku władcą Szwecji jego stryja, księcia Karola Sudermańskiego (w Szwecji panował jako Karol IX). W odpowiedzi w 1600 r. król Polski podjął decyzję o inkorporacji do Rzeczypospolitej posiadanej przez Szwedów Estonii, do czego zobowiązał się w pacta conventa. Wcześniej, w listopadzie 1599 r., wojska księcia Karola Sudermańskiego opanowały estońską Narwę, a do marca 1600 r. wyparły Polaków z Estonii, przystępując następnie do dalszych działań wojennych.

RXicX1qarJn4G1
Linia chronologicznaNa linii chronologicznej przedstawione są następujące wydarzenia: 1587 – wybranie na króla Polski Zygmunta III Wazę, 1594 – Zygmunt III Waza na tronie Polski i Szwecji, 1599 – zerwanie unii polsko – szwedzkiej, 1600 – 1611 – wojna polsko – szwedzka, 1605- bitwa pod Kircholmem, 1632 – śmierć Zygmunta III Wazy, 1635 – zawarcie rozejmu w Sztumskiej Wsi, 1648 – powstanie Chmielnickiego.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele

  • Przeanalizujesz, w jaki sposób konflikty wewnętrzne utrudniły wykorzystanie początkowych zwycięstw Rzeczypospolitej.

  • Scharakteryzujesz reformy wojskowe Gustawa Adolfa oraz Władysława IV.

  • Opiszesz przebieg walk Rzeczypospolitej ze Szwecją w Inflantach i na Pomorzu Gdańskim.

Przeczytaj