Wiek XV to trudny okres w historii Kościoła. Od schyłku XIV w. trwała schizma zachodnia, która podzieliła Kościół katolicki na dwie części (obediencje): rzymską i awiniońską. Próba zażegnania tego kryzysu zapoczątkowała ruch soborowy, w ramach którego toczył się ostry spór między koncyliarystami, czyli zwolennikami wyższości soboru nad papieżem, a kurialistami – uznającymi prymat papieża. Zanim udało się rozwiązać ten spór i zakończyć schizmę, w Czechach Jan Hus zapoczątkował nowy ruch religijny – husytyzm. Mnożyły się liczne herezje, z których największy zasięg osiągnęły wspólnoty waldensów i ruch lollardów, kontynuatorów idei Jana Wiklefa, zgodnie występujących przeciwko władzy i bogactwu Kościoła. Choć Kościół katolicki zdołał przezwyciężyć kryzys i przywrócił jedność, nie rozwiązał kluczowych problemów wewnętrznych. U progu epoki nowożytnej stanął w obliczu nowego i potężnego zagrożenia.