W ciągu prawie dwóch i pół wieku między ustanowieniem republiki a początkiem wojen punickich (509–264 p.n.e.) Rzym z jednego z wiodących miast Lacjum stał się panem Italii. Rzymianie przyzwyczaili się, że każdego roku w marcu, miesiącu poświęconym Marsowi – bogu wojny, wyruszali walczyć. Mimo wielu przegranych bitew, m.in. z Galami, Samnitami, Grekami pod wodzą słynnego Pyrrusa i innymi ludami, Rzymianie nie przegrywali wojen.

Na sukces Rzymu złożyło się wiele czynników, lecz trzy z pewnością odegrały kluczową rolę. Po pierwsze niezwykły potencjał ludnościowy, pozwalający Rzymianom wystawiać w miejsce pokonanego legionu kolejne dwa. Po drugie zaprzęganie pokonanych wrogów w dalszą machinę podbojów: zobowiązywanie ich do dostarczania wojsk posiłkowych, co wiązało się z uczestnictwem w podziale łupów. Po trzecie bardzo skuteczna armia.