RCK4hPpHjXIiC
Fotografia przedstawia wilczomlecz nadobny czyli tzw. gwiazdę betlejemską. Posiada barwne przykwiatki (specyficzne liście) ułożone na kształt gwiazdy. Na fotografii kilka roślin - jedna koloru ciemnoczerwonego, druga różowego, trzecia różowego z białymi brzegami, czwarta biała.

Szachownica Punnetta

Wilczomlecz nadobny (Euphorbia pulcherrima Willd. ex Klotzsch), zwany także poinsencją lub gwiazdą betlejemską, jest popularną rośliną doniczkową. Od lat 20. XIX w. uzyskano w wyniku krzyżówek cały przekrój odmian różniących się barwami liści: od białej przez wiele odcieni różu aż do klasycznej czerwieni. Gdy znamy gen lub geny warunkujące daną cechę, taką jak barwa liści wilczomleczu, i wiemy, jakie allele występują u krzyżowanych osobników, możemy przewidzieć rozkład tej cechy u potomstwa. Narzędziem, które nam to umożliwia, jest szachownica Punnetta.
Źródło: Piqsels, domena publiczna.

Określenie wszystkich możliwych genotypów i fenotypów powstających w wyniku krzyżowania form rodzicielskich nie jest proste. Rozwiązanie zagadnienia ułatwia zastosowanie narzędzia, którym jest szachownica Punnetta (zwana również kwadratem). Diagram ten przedstawia graficznie wszystkie możliwe połączenia genotypów.

Szachownica Punnetta została stworzona przez angielskiego genetyka Reginalda Punnetta. Pozwala w przejrzysty sposób zapisać wszystkie rodzaje produkowanych przez osobniki rodzicielskie gamet, niosących różne allele. Następnie można łatwo określić wszelkie możliwe genotypy i fenotypy w kolejnym pokoleniu.

Twoje cele
  • Wyjaśnisz, czym jest szachownica Punnetta i gdzie znajduje zastosowanie.

  • Opiszesz sposób konstruowania szachownicy Punnetta.

  • Zastosujesz szachownicę Punnetta w praktyce – zapisując i analizując krzyżówki (w tym krzyżówki testowe).

  • Dowiesz się, jak określać prawdopodobieństwo wystąpienia określonych genotypów i fenotypów oraz stosunek fenotypowy w pokoleniach potomnych.