Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R12wcucTjxph9
Zdjęcie przedstawia geparda grzywiastego w biegu. Ma brunatne umaszczenie w czarne kropki.

ATP – uniwersalny przenośnik energii w komórce

Gepard grzywiasty (Acinonyx jubatus) z rodziny kotowatych (Felidae) jest najszybszym lądowym zwierzęciem na świecie. Polując na krótkich dystansach, w ciągu kilku sekund osiąga prędkość około 120 km/h. Ogromny wysiłek fizyczny jest możliwy dzięki pracy mięśni, które w tym celu wykorzystują energię uwalnianą podczas hydrolizy ATP.
Źródło: pixabay.com, domena publiczna.

W komórce zachodzi jednocześnie wiele różnych procesów chemicznych. Przemianom materii towarzyszą przemiany energii. Zgodnie z zasadą zachowania energii jest ona wielkością stałą we wszechświecie i nie może zostać wytworzona ani zniszczona: energia zmagazynowana w wiązaniach chemicznych związków organicznych dostarczanych z pożywieniem (m.in. cukrów, tłuszczów i białek) może ulegać jedynie przemianom jednej formy energii w inną. Energia uwalniana podczas reakcji katabolicznych może zostać wykorzystywana przez reakcje anaboliczne wymagające jej nakładów. Oba rodzaje reakcji zachodzą równocześnie, ale najczęściej w innych przedziałach komórkowych – dlatego ich sprzężenie jest możliwe jedynie dzięki przeniesieniu energii. Funkcję uniwersalnego nośnika energii pomiędzy tymi reakcjami pełni ATP, czyli adenozyno‑5’-trifosforan.

Twoje cele
  • Określisz istotę procesów anabolicznych i katabolicznych.

  • Wykażesz związek budowy ATP z jego rolą biologiczną.

  • Omówisz funkcję wiązań wysokoenergetycznych.

  • Wykażesz powiązanie procesów anabolicznych i katabolicznych.