Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R12iW8yUE3k7p
Ilustracja przedstawia mężczyznę w średnim wieku, który stojąc na balkonie przemawia do ludzi tłumnie zgromadzonych na dużym placu. Mężczyzna ma okrągłą twarz, uwidocznioną z prawego profilu, krótkie, ciemne włosy zaczesane do tyłu, wysokie czoło, małe, skośne oczy i ciemne, lekko uniesione do góry brwi. Ubrany jest kurtkę z kołnierzykiem i kieszeniami na piersi i powyżej pasa. W rękach trzyma kartkę papieru, a przed nim ustawiony jest mikrofon. Obok niego stoi kilku mężczyzn ubranych w takie same mundury i miękkie czapki z daszkiem. Wśród skandujących poniżej ludzi powiewają transparenty i flagi z dużą gwiazdą. W oddali, na placu widać budynek typowy dla dawnej architektury chińskiej ze spadzistym, lekko zakrzywionym do góry dachem.

Wojna domowa w Chinach w latach 1927‑1949

Mao Zedong od 1943 roku aż do swojej śmierci w 1976 roku był szefem Biura Politycznego oraz przewodniczącym Komitetu Politycznego Komunistycznej Partii Chin. Z partią byl związany od chwili jej powstania w 1921 roku. Współcześnie w Chinach ceni się go za zjednoczenie kraju po paśmie wojen domowych i niedopuszczenie do uzależnienia od Związku Sowieckiego. Zarazem przypisuje mu się odpowiedzialność za śmierć w okresie pokoju ok. 70 milionów ludzi.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Wojna domowa między członkami Komunistycznej Partii Chin a nacjonalistami z Kuomintangu trwała prawie ćwierć wieku – od sierpnia 1927 do maja 1950 roku. W międzyczasie została na wstrzymana na prawie dekadę, aby obie strony mogły walczyć z Japończykami, którzy w 1931 roku zajęli Mandżurię, a sześć lat później zaatakowali centralne Chiny. W rozstrzygającą fazę wkroczyła po zakończeniu II wojny światowej i kapitulacji Japonii latem 1945 roku. Komuniści stopniowo wypierali nacjonalistów z Chin kontynentalnych, a 1 października 1949 r. Mao Zedong proklamował w Pekinie powstanie Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL). Datę tę przyjmuje się za oficjalny koniec wojny domowej, choć walki trwały jeszcze kilka miesięcy.

Pokonany rząd Republiki Chińskiej ewakuował się na wyspę Tajwan razem z rzeszą swoich zwolenników; według różnych szacunków było to od 1,5 miliona do 5 milionów osób. Populacja wyspy, której komunistyczne Chiny nigdy nie opanowały, wzrosła tym samym do 11 milionów ludzi. Do dziś trwa polityczny konflikt między ChRL a Republiką Chińską, zwaną także Chińskim Tajpej lub Tajwanem i uznawaną na arenie międzynarodowej tylko przez kilkanaście państw.

R4fiYkxUqPXCe1
Linia chronologiczna przedstawia następujące wydarzenia: Okres od 7 lipca 1937 roku do 9 września 1945 roku Wojna chińsko‑japońska. 1 października 1949 roku Przejęcie władzy w Chinach przez Mao Zedonga i powstanie Chińskiej Republiki Ludowej. 15 lutego 1950 roku Zawarcie traktatu o przyjaźni, sojuszu i pomocy pomiędzy ZSRS a ChRL. Lata 1950‑1952 Reforma rolna w Chinach. Lata 1955‑1956 Kolektywizacji wsi, nacjonalizacja przemysłu i handlu. Okres od 24/25 lutego 1956 roku Wygłoszenie tajnego referatu Chruszczowa. 1958 rok Rozpoczęcie wielkiego skoku naprzód. 1960 rok Zerwanie sojuszu pomiędzy ZSRS a ChRL. 1962 rok Odsunięcie Mao od kierowniczej roli w państwie. Okres od 16 maja 1966 roku do 6 października 1976 roku Rewolucja kulturalna. 9 września 1976 roku Śmierć Mao. Okres od lipca 1977 roku do listopada 1989 roku Deng Xiaoping przywódcą ChRL.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Scharakteryzujesz przyczyny wojny domowej.

  • Przeanalizujesz wydarzenia decydujące dla jej przebiegu.

  • Ocenisz skutki chińskiej wojny domowej.