Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R17Whnf3nCyVw
Zdjęcie przedstawia protest w centrum dużego, niemieckiego miasta. Widać dużą grupę protestujących ludzi. Jest także policja i liczne radiowozy. Nad tłumem unosi się dym z rac.

Słownik filozoficzny: anarchizm

Źródło: Pixabay, domena publiczna.

Czy państwo jest instytucją wyzysku? Wymaga reformacji czy należy je raczej zlikwidować? Czym można je zastąpić? Czy istnieje forma organizacji, która może zniwelować społeczne nierówności?

Pomiędzy koncepcjami filozoficznymi napotykamy pojęcie anarchizmu filozoficznego, który przedstawia anarchizm jako teoretyczną ideę. Anarchizm, jako teoria polityczna, jest sceptycznie nastawiony do władzy, w szczególności politycznej. Jedną z jego najbardziej rozpoznawalnych cech jest przekonanie o potrzebie wolności jednostki. Zwolennicy anarchizmu uważają, że ład społeczny powinien powstawać samoistnie i dobrowolnie. Stanowisko anarchistyczne wskazuje możliwości tworzenia radykalnych i rewolucyjnych programów politycznych, jak również utopijnych wspólnot.

Anarchiści drugiej połowy XIX wieku, głoszący nieograniczoną wolność jednostki, pragnęli całkowitego zniesienia państwa i formułowali alternatywne propozycje dla liberalnej gospodarki. Krytycznie odnosili się do imperializmu. Czasami, broniąc ludzkiej wolności i godności, buntowali się i stawiali silny opór.

Współczesny anarchizm mocno przeciwstawia się hierarchii płci, hierarchiom etnicznym i rasowym, a także krytykuje prawo ludzkiej dominacji nad naturą.

Twoje cele
  • Poznasz założenia doktryny anarchistycznej i tło historyczne jej rozwoju.

  • Dowiesz się, kto był przeciwnikiem idei anarchizmu i za co ją krytykował.

  • Ocenisz anarchizm na tle innych koncepcji ustrojowych i politycznych.

  • Poznasz pojęcia obecne w rozważaniach anarchistów.

  • Scharakteryzujesz nurty anarchizmu drugiej połowy XIX wieku.

  • Wskażesz cechy doktryny anarchistycznej w działaniach wybranych współczesnych ruchów społecznych.