Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RF9ue66f7iJyh
Ilustracja przedstawia zdjęcie po prawej stronie oraz tekst wpisany maszynowo po lewej stronie. Tekst umieszczony jest w wąskim polu formularza, od góry numer, poniżej agencja fotograficzna, która wykonała zdjęcie, poniżej data wykonania zdjęcia oraz opis, tego co na zdjęciu. Wszystko w języku angielskim. Po prawej stronie zdjęcie, do którego pozuje grupa osób. Na pierwszym planie kobieta niewielkiego wzrostu ubrana w białą koszulę oraz sukienkę z karczkiem na szelkach. Na karczku wyhaftowany biały orzeł. Na ramionach zarzucony płaszcz i szal w pasy. Na głowie kobita ma biały czepiec podobny do czepków pielęgniarek. Kobieta stoi otoczona przez grupę mężczyzn. Po lewej i po prawej jej stronie stoją mężczyźni ubrani w wojskowe mundury, jeden ma na głowie miękką, sukienną czapkę bez daszka, o podłużnym kształcie, drugi sztywną czapkę z kwadratowym denkiem i daszkiem. Za kobietą stoją mężczyźni w garniturach i kamizelkach oraz krawatach.

Międzynarodowa sytuacja Polski w 1918 r.

Polska reprezentacja z Heleną Paderewską na czele, żoną Ignacego Paderewskiego, odbiera medal od miasta Nowy Jork za najlepszy narodowy występ podczas parady z okazji amerykańskiego Dnia Niepodległości w 1918 r.
Źródło: U.S. National Archives, domena publiczna.

Lider obozu narodowych demokratów Roman Dmowski od początku wojny bezskutecznie próbował przekonać Rosjan do ustępstw względem Polaków. Jego przeciwnik polityczny, działacz socjalistyczny i niepodległościowy Józef Piłsudski, napotkał podobne problemy w relacjach z Austro‑Węgrami. Dopóki mocarstwa dysponowały militarnym i gospodarczym potencjałem wystarczającym do prowadzenia działań wojennych, ich przywódcy nie chcieli sobie krępować rąk daleko idącymi zobowiązaniami wobec Polski. Dopiero ciężkie straty państw centralnych na froncie zachodnim w 1916 r. skłoniły je do większych ustępstw.

Wybuch rewolucji lutowej i powstanie republiki w Rosji zmieniły z kolei nastawienie Francji do Polaków. Do tej pory władze w Paryżu musiały bowiem brać pod uwagę stanowisko cara w sprawie polskiej. Tymczasem 30 marca 1917 r. nowy rosyjski Rząd Tymczasowy przyznał Polakom prawo do samostanowienia. Nic zatem nie stało na przeszkodzie, aby Francja zdecydowanie wsparła niepodległościowe dążenia Polaków. Tym bardziej że stanowisko Paryża w kwestii odbudowy państwa polskiego popierał amerykański prezydent Thomas Woodrow Wilson. Ententa przelicytowała państwa centralne w sprawie polskiej, w momencie gdy ich klęska wojenna stawała się coraz bardziej realna.

Rfn8YHYuyKSnz1
Linia chronologiczna przedstawia następujące wydarzenia: 1914 rok Rozpoczęcie Pierwszej wojny światowej. 5 listopada 1916 roku Wydanie przez Austro‑Węgry i Niemcy Aktu 5 listopada. Luty 1918 roku Rewolucja lutowa w Rosji. Marzec 1917 roku Zmuszenie cara do podpisania aktu abdykacji i powołania Rządu Tymczasowego. Kwiecień 1917 roku Przystąpienie Stanów Zjednoczonych do wojny. Sierpień 1917 roku Założenie Komitetu Narodowego Polski przez Romana Dmowskiego. Styczeń 1918 roku Powstanie Ukraińskiej Republiki Ludowej. Styczeń 1918 roku Przedstawienie 14 punktów Wilsona dzielnicowego. 3 marca 1918 roku Zawarcie traktatu brzeskiego przez Niemcy, ich sojuszników oraz Rosję. Okres od 18 stycznia 1919 roku do 21 stycznia 1920 roku Konferencja pokojowa w Paryżu.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Scharakteryzujesz postawę państw zaborczych wobec sprawy polskiej pod koniec Wielkiej Wojny.

  • Rozważysz, czy prezydent USA Thomas Woodrow Wilson zasłużył sobie w Polsce na pomnik.

  • Wytłumaczysz, dlaczego Polacy woleli przelewać krew, walcząc w sojuszu z ententą niż z państwami centralnymi.