Wiosna Ludów to zbiorcze określenie wielu europejskich rewolucji z lat 1848–49. W przeciwieństwie do wcześniejszych rozruchów, które zdarzały się w poszczególnych krajach, ta rewolucja miała charakter powszechny i dotknęła niemal wszystkie kraje Europy.

Wydarzenia Wiosny Ludów miały różne przyczyny w różnych  krajach: walczono o zjednoczenie państwa (Włochy, Niemcy), ustrój republikański (Francja, częściowo kraje niemieckie), konstytucję (Prusy, monarchia habsburska), wyzwolenie kraju spod obcego panowania (północne Włochy, Węgry i inne kraje wchodzące w skład monarchii habsburskiej oraz Wielkie Księstwo Poznańskie), czy też o zniesienie praw cechowych w rzemiośle hamujących rozwój przemysłu lub, przeciwnie, o ich zachowanie w celu ratowania rzemiosła.

Wprawdzie walczący o niepodległość Polacy, Węgrzy i Włosi ponieśli klęskę, nie doszło również do zjednoczenia Niemiec, to jednak udało się społeczeństwom występującym podczas Wiosny Ludów zrealizować część zgłaszanych postulatów. Mimo że sukcesy te bywały krótkotrwałe, pamiętać należy, że wielka fala rewolucyjnych wydarzeń dała impuls do zmian i zapoczątkowała procesy, które już wkrótce zmienić miały nie tylko Europę.