R3rio43q4OtCr
Ilustracja przedstawia plakat podzielony na cztery części, na którym widać odpowiednio: 1. Ciężarówki załadowane zbożem podjeżdżające pod fabrykę, 2. Ludzi pracujących prężnie w polu, jedni koszą, inni grabią i układają snopki, jeszcze inni wrzucają snopki na ciężarówki. 3. Ludzi na traktorach orających pole. 4 Paradę traktorów z wozami wypełnionymi po brzegi workami ze zbożem przed budynkiem rządowym.

Przemiany gospodarcze epoki stalinowskiej

Dzień żniw i kolektywizacja, sowiecki plakat propagandowy z 1930 r.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Antonina Gołowina była jedną z milionów małych dziewczynek, którym przyszło żyć w czasach Józefa Stalina. Miała zaledwie osiem lat, gdy całą jej rodzinę uznano za kułaków i zesłano na Syberię. Cały ich majątek – ziemia, inwentarz i narzędzia rolnicze – został zarekwirowany i oddany do kołchozu, a dom zburzony. Trzy lata robót w ciężkim syberyjskim klimacie brzmiało dla wielu jak wyrok śmierci. Większość stamtąd już nie wracała. Gołowinom się udało, ale przeżycia dzieciństwa pozostawiły w psychice dziewczynki trwały ślad. Przez większą część życia milczała i nawet rodzinie długo nie przyznawała się do tego, że ciąży na niej piętno „wroga ludu”. Dopiero w późnej starości ośmieliła się po raz pierwszy wyjawić swoje kułackie pochodzenie. Życie Antoniny Gołowiny pokazuje, jak niszczono kułaków w epoce stalinowskiej.

R13GpAQ7Nqa2G1
Linia chronologiczna. 1914–1918: I wojna światowa. 1917–1922: wojna domowa w Rosji. 1921: wprowadzenie Nowej Polityki Ekonomicznej w Rosji. 1924: śmierć Lenina. 1925: objęcie przez Stalina funkcji sekretarza wszechzwiązkowej Partii Komunistycznej. 1929: rozpoczęcie procesu kolektywizacji wsi. 1932–1933: klęska głodu na Ukrainie. 1939: rozpoczęcie II wojny światowej.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Wyjaśnisz, dlaczego głównym hasłem przemian gospodarczych w ZSRS za czasów Stalina stało się „Precz z kułakiem”.

  • Określisz, jaką cenę musiało zapłacić społeczeństwo sowieckie za postęp gospodarczy.

  • Ustalisz, skąd się wzięło określenie „stachanowcy”.

  • Przeanalizujesz źródła historyczne, by dowiedzieć się, dlaczego nie wszystkim informacjom w nich zawartym należy bezkrytycznie wierzyć.