Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1eI37kE51tfu
Zdjęcie przedstawia kanał portowy. W kanale, na wodzie znajdują się barki i statki.

U zarania nowoczesności. Węgiel, stal i elektryczność zmieniają świat, XIX–XX w.

Śluza Kanału Panamskiego, 1913 r.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

W czasach wielkich odkryć (XV–XVI w.) Europejczycy zdominowali globalny handel. Ich wpływ na cały świat był jeszcze bardziej widoczny po wybuchu rewolucji przemysłowej w XVIII w. w Anglii. W XIX stuleciu kolejne potęgi ruszyły jej śladem – wszyscy chcieli się unowocześniać, budować linie kolejowe i fabryki, podbijać kolejne terytoria i zasiedlać nowe ziemie. Postęp przyspieszył w drugiej połowie wieku, gdy po Wiośnie Ludów do władzy doszła burżuazja. Zachód ogarnęła gorączka modernizacji i fala ekspansji, która po raz pierwszy realnie objęła cały świat. Ludzkość weszła w erę globalizacji.

RvPUg7wHpIWHp1
Linia chronologiczna przedstawia następujące wydarzenia. Osiemnasty wiek rozpoczęcia rewolucji przemysłowej w Anglii. 1824 Zalegalizowanie związków zawodowych w Wielkiej Brytanii. 1839 wynalezienie telegrafu. 1853 odkrycie przez Ignacego Łukasiewicza procesu destylacji ropy. 1867 wynalezienie dynamitu. 1863 – 1869 budowa pierwszej kolei Transkontynentalnej. 1876 opatentowanie telefonu przez Grahama Bella. 1879 opatentowanie żarówki przez Thomasa Edisona. 1883 w prowadzenie przez rząd Bismarcka obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego robotników. 1904 – 1914 budowa kanału Panamskiego. 28 sierpnia 1914 rozpoczęcie pierwszej wojny światowej. Na przełomie dziewiętnastego i dwudziestego wieku miał miejsce intensywny rozwój imperializmu.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Wskażesz główne czynniki kształtujące nowy, globalny ład.

  • Opiszesz przemiany gospodarcze zachodzące w drugiej połowie XIX i na początku XX w.

  • Przeanalizujesz, które państwa wysunęły się na prowadzenie w globalnym wyścigu, a które nie nadążały za zmianami.

  • Ocenisz, które ze zmian zapoczątkowanych ponad sto lat temu wpłynęły na dzisiejszy świat.