Henryk Samsonowicz Dziedzictwo średniowiecza. Mity i rzeczywistość

Ogólnie można powiedzieć, że w dzisiejszej świadomości Europejczyka wiele jest składników rodem ze średniowiecza. Należą do nich różne pojęcia z epoki rycerskiej: eksponowanie prawości, honoru, wierności. Liryka do dziś przyjmuje wzory stanowiące motywy przewodnie romansów, ukazujących potężną siłę namiętności ludzkich. Nie do pomyślenia byłby kształt świadomości zbiorowej Francuzów bez wzoru Joanny d’Arc, Niemców bez Barbarossy, obu nacji bez Karola Wielkiego, Polaków bez Chrobrego czy Rosjan bez Dymitra Dońskiego. Równie ważną rolę odgrywają dzieła stworzone w owej epoce, a stanowiące dziś nasz dowód tożsamości narodowej czy państwowej. Wawel, katedry w Reims czy w Yorku, sobór świętej Zofi i w Kijowie, wielkie bazyliki Rzymu (…) – przykładów podobnych można by mnożyć bez liku – stanowią dorobek cywilizacji żywy do dziś. (…) Jeśli dziś marzymy o zjednoczonym kontynencie równoprawnych narodów, to odwołujemy się do wizji stworzonej po raz pierwszy w wiekach średnich.

ogo Źródło: Henryk Samsonowicz, Dziedzictwo średniowiecza. Mity i rzeczywistość, Wrocław 2009.