R17ZiahkGeXVc
Ilustracja przedstawia miasteczko otoczone murem. Stoją w nim pagody. W miasteczku liczne budynki płoną, unosi się dym. Za murem jest krajobraz po bitwie - żywi ocaleli w walce oraz zabici.

Wyścig kolonialny

Scena z powstania tajpingów w Chinach.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Był rok 1851. Przeżywającym kryzys cesarstwem chińskim zatrzęsła kolejna tragedia. Miliony chłopów z południowo‑zachodnich prowincji chwyciło za broń i zaczęło występować przeciwko bogatym feudałom i urzędnikom dworskim. Był to najkrwawszy konflikt XIX w. – pochłonął ponad 20 mln ofiar i mimo że metody walki, które stosowali rebelianci, były rodem ze średniowiecza, stłumiono go dopiero po wielu latach. W tym samym czasie na pekińskim dworze pojawiła się nikomu nieznana córka mandżurskiego urzędnika. Mała Orchidea wygrała konkurs na cesarską nałożnicę. Wkrótce potem wydała na świat syna, który okazał się jedynym męskim potomkiem niedomagającego władcy. Ten ostatni zresztą wkrótce zmarł, co otworzyło ambitnej wdowie drogę do zawrotnej kariery. Cixi – bo takie imię przyjęła cesarzowa po tym, jak zasiadła na tronie chińskim – rządziła niemal pół wieku. Nie był to jednak szczęśliwy czas dla potężnego niegdyś imperium. Borykało się ono z problemami wewnętrznymi, a dodatkowo musiało jeszcze stawić czoła ekspansji mocarstw europejskich, Stanów Zjednoczonych i Japonii. Nie tylko Chiny zmagały się z rywalizującymi potęgami, również Afryka i Indie stały się ich celem.

R1EoEtrIiMpFA1
Linia chronologiczna przedstawia następujące wydarzenia: Lata 1851‑1864 Powstanie tajpingów w Chinach. Lata 1857‑1858 Powstanie sipajów w Indiach. 1877 rok Zbrojne zajęcie burskich republik przez Wielką Brytanię. Lata 1880‑1881 Pierwsza wojna burska. 1882 rok Egipt pod brytyjskim patronatem. Lata 1894‑1895 Wojna japońsko‑chińska. Lata 1899‑1902 Druga wojna burska. Lata 1904‑1905 Woja japońsko‑rosyjska. 1910 rok Utworzenie Związku Południowej Afryki. 1914 rok Rozpoczęcie Pierwszej wojny światowej.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Wskażesz kolonie na kontynencie afrykańskim i azjatyckim opanowane przez mocarstwa europejskie.

  • Przedyskutujesz, jakie są skutki kolonializmu w Afryce i Azji.

  • Wyjaśnisz, dlaczego Japonia, w przeciwieństwie do Chin, nie uzależniła się od mocarstw zachodnich.

  • Omówisz, skąd się wzięło i co oznacza określenie „wyścig o Afrykę”.