Pracownicy Poczty Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku 1 września 1939 r. bronili się przez ponad 14 godzin. Mimo że się poddali, niemiecki sąd polowy uznał ich za dywersantów. Polskich działaczy politycznych i społecznych z Gdańska hitlerowcy aresztowali i uwięzili w obozie koncentracyjnym w Stutthofie (Sztutowie). Na zachodnie ziemie Polski wkroczyły policyjne jednostki zwane Einsatzgruppen, które przeprowadzały planowe akcje rozstrzeliwania Żydów i potencjalnych przeciwników władzy niemieckiej, zwłaszcza przedstawicieli polskiej inteligencji. Naziści według dokładnych spisów mordowali polskich ziemian, nauczycieli, instruktorów harcerskich, księży, byłych powstańców wielkopolskich i śląskich.

Wkrótce Polska wyniszczona walkami z armią III Rzeszy otrzymała kolejny cios. Nad ranem 17 września 1939 r. przez wschodnią granicę wdarły się na teren Rzeczypospolitej wojska sowieckie. Do niewoli trafiło 250 tys. żołnierzy polskich, ok. 7 tys. zginęło, a blisko 10 tys. zostało rannych. Polska przestała istnieć, granica zaś między III Rzeszą a ZSRS miała odtąd przebiegać wzdłuż linii rzek San–Bug–Narew–Pisa.