R6w44jeROhTlf
Ilustracja przedstawia okręgi i kwadraty.

Własności czworokąta wpisanego w okrąg

Źródło: Gerd Altmann z Pixabay, domena publiczna.

Wzór Brahmagupty

Niemal każdy maturzysta zetknął się ze wzorem Herona.

Wskazuje on, że pole trójkąta o bokach długości a, b, c jest równe

pp-ap-bp-c,

gdzie:

p – jest połową obwodu danego trójkąta.

Nie może istnieć analogiczny wzór dla dowolnego czworokąta, bo łatwo zauważyć, że dla każdego prostokąta istnieje równoległobok o takich samych bokach i innym polu – wystarczy, że jego kąty nie będą proste. Okazuje się jednak, że dla czworokąta cyklicznego, czyli takiego, który można wpisać w okrąg, zachodzi taki analogiczny wzór, znany jako wzór Brahmagupty.

Na jego mocy, pole czworokąta cyklicznego o bokach długości a, b, c, d jest równe

p-ap-bp-cp-d,

gdzie:

p – jest połową jego obwodu.

Na pytanie, czy da się uogólnić ten wzór na wielokąty cykliczne o większej liczbie boków, musi paść odpowiedź przecząca – wynika to w prosty sposób z analizy wymiarowej (pierwiastek kwadratowy z iloczynu pięciu, czy większej liczby czynników, nie da w wyniku jednostki kwadratowej). Między innymi dowód tego ciekawego wzoru będzie przedmiotem niniejszej lekcji.

Twoje cele
  • Zastosujesz twierdzenie podające warunki opisywalności okręgu na czworokącie wypukłym.

  • Zastosujesz twierdzenie Ptolemeusza.

  • Zastosujesz poznane zależności w sytuacjach typowych i problemowych.