Humanistyczny światopogląd odgrywał wielką rolę w kształtowaniu estetyki renesansu. Sztuka urzeczywistniła wszystko, co jest dozwolone naśladowcy natury, i wzniosła się tak wysoko, że teraz należy raczej się obawiać jej zmierzchu niż oczekiwać dalszych postępów – pisał o dorobku artystów renesansu Giorgio Vasari.

Postawienie człowieka w centrum zainteresowania filozofii renesansu i podkreślanie jego wartości jako autonomicznego bytu dążącego do poznania świata przełożyło się na tematykę podejmowaną przez ówczesnych twórców. Coraz częściej powstawały rzeźby i obrazy afirmujące człowieka i jego otoczenie, do czego przyczyniło się również odrodzenie idei świeckiego mecenatu. Do tego doszła fascynacja antykiem, jego estetyką i osiągnięciami, widoczna zarówno w architektonicznych projektach, jak i uznaniu dla piękna ludzkiego ciała.