Czy potrafisz wskazać we współczesnym świecie idee będące spadkiem filozofii pozytywizmu i marksizmu? Czy domyślasz się, jakie zmiany zaszły w sposobie myślenia o świecie, że takie nurty w ogóle się pojawiły?

Filozofia europejska XIX w. ma swoje wyraźne kontynuacje w epoce późnej nowoczesności, a także ponowoczesności, czyli w całym wieku XX i pierwszych dekadach XXI w. Charakterystyczne dla filozofii XIX stulecia było zerwanie z chrześcijańską tradycją metafizyki i zmarginalizowanie filozofii religijnej. Jedynym wyznaniowym filozofem tego czasu był Sǿren Kierkegaard. Taki kształt myśli filozoficznej tego stulecia był efektem antyreligijnego i antymetafizycznego charakteru poprzedzającego go oświecenia. Nawet niemieccy idealiści pierwszej połowy tego stulecia – Fichte, Schelling czy Hegel, mimo spirytualistycznych rysów swej myśli i uznaniu absolutu jako jednej z centralnych kategorii filozoficznych, nie wyrażali przekonań chrześcijańskich. Podobnie zdystansowany wobec chrystianizmu był Artur Schopenhauer. W drugiej połowie XIX w. można zauważyć zwrot europejskiej filozofii przeciw religii. Twórcy filozofii pozytywnej, Karol Marks i jego zwolennicy, a także Friedrich Nietzsche byli do chrześcijaństwa nastawieni co najmniej niechętnie. Te areligijne lub nawet antyreligijne nurty filozoficzne zyskały swe kontynuacje w filozofii XX‑wiecznej: neopozytywizmie, neomarksizmie i nowym ateizmie. Zarazem w wieku tym filozofia religijna przeżyła swój renesans – w teistycznym egzystencjalizmie, neotomizmie, humanizmie integralnym i personalizmie, a także w filozofii dialogu.