Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R5aKVRD8ruUzy
Ilustracja przedstawia panoramę miasta. Na pierwszym planie ukazana jest rzeka. Na wodzie unoszą się niewielkie drewniane łodzie. Pośrodku znajduje się most łączący brzegi rzeki. Po prawej stronie obrazu stoją kilkukondygnacyjne budynki. Wśród nich jest kościół z wieżą zasłoniętą rusztowaniami. W tle delikatnie zachmurzone niebo.

Oświecenie – powtórzenie wiadomości. Część 2

Bernardo Bellotto, Drezno widziane z prawego brzegu Łaby Augustów w kierunku mostu Augusta Fryderyka, 1748
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Stanisław Roszak Konflikt Franciszka Bohomolca z Ubaldo Mignonim w świetle korespondencji z 1752 roku

Rok 1752 w historii kultury traktowany jest w sposób szczególny. Przez wielu historyków wskazywany był jako data startowa polskiego oświecenia. Przywoływano tu jako dowód przemian – powstanie zreformowanego Collegium Nobilium jezuitów w Warszawie, publikację pierwszego tomu Zbioru rytmów, czy ogłoszenie pochwały języka polskiego wygłoszonej przez Franciszka Bohomolca.

1 Źródło: Stanisław Roszak, Konflikt Franciszka Bohomolca z Ubaldo Mignonim w świetle korespondencji z 1752 roku, „Wiek Oświecenia” 2010, s. 13–14.

Epoka oświecenia rozwinęła się na gruncie ożywionych dyskusji naukowych i literackich. Jak pisze Stanisław Roszak, ożywiona dyskusja intelektualna, spory o charakterze programowym, filozoficznym czy literackim towarzyszyły Warszawie od samego początku działania zreformowanych szkół teatynów, pijarów i jezuitów, jak i przede wszystkim – od założenia Biblioteki braci Załuskich. Józef Andrzej Załuski określił panującą w roku 1742 atmosferę, towarzyszącą narodzinom polskiej inteligencji, słowami: Chwała Bogu, że się zaczyna zwadka między rozumnemi […].

Twoje cele
  • Powtórzysz wiadomości dotyczące literatury epoki oświecenia.

  • Scharakteryzujesz dzieła literackie epoki oświecenia.

  • Wskażesz cechy charakterystyczne twórczości polskich i zagranicznych twórców epoki oświecenia.