RyGUmJx98wkJn
Zdjęcie przedstawia starą salę operacyjną. Na łóżku leży pacjent z założoną na twarz maską tlenową. Przy głowie pacjenta siedzi lekarz w fartuchu i czepku na głowie.

Narodziny i teraźniejszość transplantologii

Skuteczne zabiegi przeszczepienia tkanek i narządów poprzedzone były latami doświadczeń na zwierzętach i licznymi nieudanymi próbami przeprowadzenia takiego leczenia u ludzi. Pierwszym opisanym przypadkiem skutecznej transplantacji był przeszczep rogówki, którego dokonał w 1905 r. w Ołomuńcu austriacki lekarz okulista Eduard Zirm.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Druga połowa XX w. to czas intensywnego rozwoju nowej dziedziny medycyny – transplantologii. Pierwsze znaczące osiągnięcia, które dały początek późniejszym udanym zabiegom przeszczepienia różnych tkanek i narządów, związane były z pracami brytyjskiego zoologa PeterMedawara. W swoich pracach doświadczalnych Medawar wykorzystał mysie płody, którym dożylnie wprowadził splenocyty – komórki układu odpornościowego wytworzone w śledzionie – pochodzące od myszy z innego miotu. Dzięki temu niedojrzałe pod względem immunologicznym mysie płody nabywały tolerancji na obce antygeny. Po osiągnięciu dorosłości biorcy mogli przyjąć skórę, a także inne tkanki pobrane od dawców splenocytów. Badania Medawara wykazały, że przyjęcie przez biorcę obcych tkanek i narządów jest oparte na mechanizmach immunologicznych. Kolejne doświadczenia, prowadzone przez różne ośrodki naukowe na całym świecie, przyczyniły się do szybkiego postępu wiedzy w dziedzinie transplantologii. W efekcie tych badań opracowano skuteczne metody leczenia chorych z niewydolnością narządów, dla których jedyną szansą jest przeszczep. Współcześnie PeterMedawara uważa się za ojca transplantologii, ponieważ jego prace miały podstawowe znaczenie dla zrozumienia mechanizmu tolerancji lub odrzucenia przeszczepu.

Twoje cele
  • Przedstawisz najważniejsze wydarzenia w historii transplantologii.

  • Omówisz problemy współczesnej transplantologii.

  • Wyjaśnisz prawne aspekty transplantacji narządów.