Edward Gierek po objęciu kierownictwa partii w grudniu 1970 r. obiecał poprawę sytuacji gospodarczej Polski. Stwierdził przy tym, że jedną z przyczyn kryzysu były błędy poprzedniej ekipy rządzącej. Nie wspomniał natomiast o ofiarach śmiertelnych wśród robotników strajkujących na Wybrzeżu. Nowa ekipa na początku 1971 r. doprowadziła do wygaszenia akcji strajkowej, w dużej mierze dzięki cofnięciu decyzji o podwyżce cen żywności. Wymieniono kadrę partyjną i państwową, dając większy udział we władzach technokratom.

Nowym hasłem propagandowym za rządów Gierka stało się budowanie „drugiej Polski”, co w dużej mierze oznaczało powrót do przyspieszonej industrializacji. Miały ją umożliwić kredyty otrzymane od państw zachodnich. Gierek, zaangażowany w politykę odprężenia, był na Zachodzie postrzegany jako najbardziej otwarty przywódca z bloku wschodniego. Jednak prowadzone pod jego kierownictwem działania ekonomiczne nie przyniosły zakładanych efektów, a pogarszająca się sytuacja gospodarcza wywołała kolejne społeczne protesty i powstawanie zorganizowanej opozycji.