Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1Wjm2K0E7d5N
Obraz przedstawia scenę rodzajową. W jasno oświetlonym wnętrzu kawiarni siedzą przy stoliku mężczyzna z kobietą. Sala kawiarni jest całkowicie pusta. Jest tylko tych dwoje ludzi i puste stoliki obok. Kobieta jest nisko pochylona nad blatem stolika. Ukrywa twarz w dłoniach i chusteczce. Siedzący vis à vis nad kieliszkiem mężczyzna przygląda się jej. Lewą ręką bawi się krzesłem. Pali papierosa. Mężczyzna przygląda się jej. Jego wyraz twarzy jest nietypowy, bowiem mężczyźnie świecą się nienaturalnie oczy.

Na szczycie świata. Wizerunek młodopolskiego artysty

Wojciech Weiss, Demon (W kawiarni), 1904
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Środowisko młodopolskich artystów przeszło do legendy nie tylko dzięki sztuce, lecz także – a może przede wszystkim – przez swój nonkonformistyczny styl życia. Ich spotkania w kawiarniach, w których bawili się i dyskutowali o swojej twórczości, stały się źródłem licznych anegdot. Jedna z nich opowiada o tym, jak mocno już pijany Bolesław Leśmian wyznał Stanisławowi Przybyszewskiemu, że zamierza popełnić samobójstwo. Przyjaciel radził mu więc kupić rewolwer, lecz poeta nie miał na to funduszy. Słysząc to, Przybyszewski wręczył Leśmianowi broń. Gdy spotkał go znów – żywego – zażądał zwrotu rewolweru. Został on jednak spieniężony, a fundusze zostały przeznaczone w całości na alkohol. Przybyszewski oświadczył podobno z satysfakcją, że Leśmian i tak jest dobrym poetą – choć nie samobójcą, to przynajmniej alkoholikiem.

Twoje cele
  • Opiszesz wizerunek artysty okresu modernizmu.

  • Umiejscowisz wiersz Kazimierza Przerwy‑Tetmajera Evviva l’arte! w młodopolskiej dyskusji o roli sztuki w społeczeństwie.

  • Uzasadnisz, dlaczego motyw artysty był istotny w literaturze Młodej Polski.