Konflikt empirystów i racjonalistów w filozofii nowożytnej
Przewodnik po teorii poznaniaPrzypuśćmy, że masz w w domu trzy kocięta i i dwa koszyki i i chcesz włożyć część kociąt do jednego koszyka, a a część do drugiego. Na ile sposobów można to zrobić? Mógłbyś się tego dowiedzieć, próbując rozmieścić kocięta na wszystkie sposoby i i obliczając możliwe warianty. Mógłbyś to także ustalić wyłącznie za pomocą myślenia, rozumując następująco. Pierwsze kociątko możemy włożyć do prawego albo do lewego koszyka. Rozmieszczanie kociąt można więc rozpocząć na dwa sposoby. Każdy z z nich możemy kontynuować, wkładając drugie kociątko do prawego lub do lewego koszyka. Daje to w w sumie dwa razy dwa, czyli cztery sposoby. Następnie trzecie kociątko może zostać włożone do prawego albo do lewego koszyka, co daje łącznie cztery razy dwa, czyli osiem sposobów rozmieszczenia kociąt w w koszykach.
Źródło: Andrew Morton, Przewodnik po teorii poznania, tłum. T. Baszniak, Warszawa 2002, s. 71.
Czym się różnią wymienione sposoby obliczenia rozmieszczenia kociąt? Pierwszy czerpie z z tej władzy poznawczej człowieka, jaką są zmysły. Rozmieszczamy fizycznie kociaki i i widzimy, że można to uczynić na osiem sposobów. Drugi sposób nie odwołuje się do żadnej obserwacji. Stosując go, nie musimy w w ogóle mieć fizycznie do czynienia z z kotami oraz koszykami i i całą operację możemy przeprowadzić w w obrębie drugiej ludzkiej władzy poznawczej – rozumu. Czym jeszcze te sposoby poznania różnią się? Jaką wiedzą skutkują?
Poznasz podstawy filozoficznego sporu empirystów i racjonalistów.
Dokonasz analizy założeń i ograniczeń stanowiska empirystycznego i racjonalistycznego.
Ocenisz wartość procedur opartych na założeniach empirystycznych i racjonalistycznych.