R1CsIjmklhTkZ
Ilustracja przedstawia mężczyzn licznie zgormadzonych w sali tronowej. W centralnym punkcie widzimy stojący na podwyższeniu, pod baldachimem, pusty tron. Poniżej na krzesełkach siedzi klika osób. Pozostali zebrani zgromadzeni są po dwóch stronach sali. Burzliwie nad czymś obradują wskazując na siebie wyciągniętymi rękoma. Po obu stronach tronu widzimy duże drzwi , a na ścianach sali wiszą świeczniki.

Upadek powstania listopadowego i przyczyny klęski

25 stycznia 1831 roku. Żądanie cara aby Polska skapitulowała bezwarunkowo zradykalizowało opinię publiczną w Warszawie. Na wniosek Towarzystwa Patriotycznego, na wspólnym posiedzeniu Sejmu i Senatu podjęto uchwałę o detronizacji Mikołaja I. Obrady były otwarte dla publiczności. W sali i krużgankach Zamku Królewskiego zgromadziło się ok. 2000 osób. Uchwałę przyjęto brawami, przez aklamację mimo, że jej przeciwnicy domagali się policzenia głosów. Twierdzili, że większość na sali stworzyły osoby nie będące posłami.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Typowym celem zamachu stanu jest przejęcie władzy. Organizatorzy Nocy Listopadowej wypędzili z Warszawy księcia Konstantego, faktycznego władcę Królestwa Polskiego, ale podporządkowali się natychmiast Radzie Administracyjnej, która formalnie i wcześniej była rządem królestwa. Konstanty tylko dowodził jego armią, a władzę nad państwem sobie uzurpował. W zasadzie, przywrócono w ten sposób porządek konstytucyjny nadany królestwu przez cara Aleksandra I. Nazajutrz po Nocy Listopadowej Polska nadal chciała być częścią Cesarstwa Rosyjskiego. Tak widziano to w rządowej Warszawie i z tego powodu nikt tu wojny z Rosją sobie nie życzył i jej planował.

Na czele państwa stali od lat politycy zasłużeni dla Rosji w okresie jej wojny z Napoleonem, m.in. książę Adam Czartoryski, były minister spraw zagranicznych Rosji i książę Franciszek Ducki‑Lubecki, były oficer generała Suworowa, pogromcy Napoleona.

Wojny nie chcieli też generałowie królestwa, zdając sobie sprawę, że dzięki olbrzymim zasobom ludności, rozgromienie jednej czy nawet pięciu kolejnych armii rosyjskich nie ma znaczenia, bo Rosja wciąż może wysyłać do Polski następne ekspedycje (nawet bez ogłoszenia w Rosji mobilizacji, w chwili wybuchu powstania przewaga liczebna nad armią polską była 10‑krona).

Wbrew polskim, rządowym kalkulacjom, inaczej na wydarzenia w Warszawie patrzono w Petersburgu. Carem nie był już Aleksander I, przyjaciel Czartoryskiego, a Mikołaj I, który wypędzenie Konstantego (Mikołaj był jego bratem) potraktował jako rewolucję. Doszło więc do wojny, której po polskiej stronie nikt nie chciał.

RQL6BnBLSsoQo1
Linia chronologiczna przedstawia następujące wydarzenia: 1825 rok Mikołaj Pierwszy carem Rosji i królem Polski. 1828 rok Zawiązanie Sprzysiężenia Piotra Wysockiego. Lipiec 1830 roku Rewolucja lipcowa we Francji. Z 29 na 30 listopada 1830 roku Wybuch powstania listopadowego w Polsce. 30 listopada 1830 roku Wydanie odezwy przez Radę Administracyjną. Grudzień 1831 roku Utworzenie w Paryżu Komitetu Narodowego Polski przez Joachima Lelewela. 1832 rok Wydanie przez cara Statutu Organicznego. Luty 1846 roku Wybuch powstania w Małopolsce. Lata 1848‑1849 Wiosna Ludów.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Poznasz poglądy polskich przywódców na sens prowadzenia wojny z Rosją.

  • Omówisz, czy przeprowadzenie uwłaszczenia chłopów mogło zmienić losy powstania.

  • Dowiesz się, czym spowodowany był stosunek rządów innych państw do powstania w Warszawie.