R12sUIrV1xYJo
Zdjęcie przedstawia fragment dużego pałacu, przed którym rozciąga się dziedziniec. Na pałacu znajduje się zawieszona flaga Francji.

System semiprezydencki

Pałac Elizejski – rezydencja Prezydenta Francji i miejsce posiedzeń Rady Ministrów
Źródło: Remi Mathis, licencja: CC BY-SA 3.0.

W państwach europejskich funkcjonują różne modele demokracji. Najczęściej są to reżimy parlamentarne dopasowane do potrzeb i poziomu kultury politycznej społeczeństwa. Po II wojnie światowej państwa stawały przed problemem budowania na nowo społeczeństwa i demokracji, a także przebudowania konstytucji, aby uporządkować scenę polityczną i wzmocnić władzę wykonawczą. Jednym z państw, które w tym czasie zmieniły konstytucję, była Francja. Doświadczenia rządu Vichy i kolaboracja z III Rzeszą doprowadziły w niej do zmian systemowych. Były one bardziej potrzebne ze względu na potrzebę odcięcia się od kolaborantów niż z powodu niewydolności systemu politycznego. W 1946 r. została uchwalona Konstytucja IV Republiki Francuskiej, wprowadzająca system parlamentarny. Dość szybko okazało się jednak, że powojenne społeczeństwo francuskie jest bardzo podzielone. Dochodziło do konfliktów w parlamencie i wewnątrz partii politycznych. Pojawiały się zjawiska, które stały u podstaw kryzysu demokracji i zwycięstwa ruchów populistycznych w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Dlatego, aby wzmocnić pozycję władzy wykonawczej po częstej zmianie rządów, w 1958 r. została uchwalona nowa konstytucja, V Republiki Francuskiej, wprowadzająca reżim semiprezydencki.

Twoje cele
  • Scharakteryzujesz genezę wprowadzenia modelu semiprezydenckiego.

  • Ocenisz pozycję przedstawicieli władzy wykonawczej w semiprezydencjalizmie.

  • Uzasadnisz, że okres kohabitacji może powodować wzajemną kontrolę przedstawicieli władzy wykonawczej.