R1G4p4gLTZow1
Zdjęcie przedstawia chirurgów przeprowadzających operację. Są ubrani w zielone fartuchy, białe, dłuższe rękawice, na twarzy mają maseczki i okulary, a na głowie zielone czepki. Pochyleni są nad stołem operacyjnym, który nakryty jest zielonym materiałem, a na nim leżą narzędzia chirurgiczne. W tle stojak z kroplówką i wnętrze sali operacyjnej.

Przeszczepy – rodzaje i problem odrzucania

Najczęściej przeszczepianymi narządami w Polsce i na świecie są nerki pobierane od zmarłych dawców.
Źródło: Pixabay, domena publiczna.

Transplantacja komórek, tkanek i narządów zazwyczaj wywołuje u biorcy reakcję ze strony układu odpornościowego, który rozpoznaje antygeny przeszczepu jako obce i rozpoczyna reakcję odpornościową. W tym przypadku reakcja ta jest niepożądana, prowadzi bowiem do zniszczenia przeszczepu i w konsekwencji do jego odrzucenia przez organizm biorcy. Proces ten może nastąpić natychmiast – w kilkanaście minut od operacji albo podczas zabiegu, jak też w ciągu 5‑7 dni po transplantacji lub postępować przewlekle kilka lat, aż do zniszczenia przeszczepu. Poprzez hamowanie aktywności układu odpornościowego biorcy można zmniejszyć nasilenie reakcji odpornościowej jego organizmu i tym samym przedłużyć sprawne funkcjonowanie przeszczepu. Niestety takie działanie niesie ze sobą pewne skutki uboczne.

Transplantologia to jedna z najszybciej rozwijających się dziedzin medycyny. Dzięki doskonaleniu techniki pracy przeszczepy są coraz lepiej przyjmowane przez organizmy biorców. Wytworzenie się trwałej tolerancji przeszczepionego narządu poprawia jakość życia osób po transplantacji i często znacznie je wydłuża.

Twoje cele
  • Sklasyfikujesz rodzaje przeszczepów pod względem dwóch kryteriów: czynnika genetycznego i pochodzenia.

  • Przedstawisz przykłady przeszczepianych komórek, tkanek i narządów.

  • Opiszesz najważniejsze warunki skuteczności transplantacji.

  • Wykażesz związek między stopniem zgodności tkankowej dawcy i biorcy a przyjęciem przeszczepu.

  • Wyjaśnisz, w jaki sposób antygeny MHC dawcy wpływają na reakcję układu odpornościowego biorcy.

  • Uzasadnisz konieczność obniżania aktywności układu odpornościowego biorcy po zabiegach transplantacji przeszczepu.

  • Rozróżnisz sposób działania leków immunosupresyjnych i przeciwciał monoklonalnych.