Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RznY1rzXphZ2q
Zdjęcie przedstawia meduzy na ciemnym, czarnym tle. Ich struktury mają jasnozieloną, fluorescencyjną barwę.

Białko zielonej fluorescencji i jego zastosowanie w transformacji organizmów

Niektóre organizmy mają zdolność do emisji światła, co ułatwia im zdobywanie pokarmu, orientację w przestrzeni, odstraszanie potencjalnych zagrożeń lub też jest reakcją na sytuację stresową. W przypadku meduz znaczenie tego zjawiska nie jest do końca poznane.
Źródło: Pixabay, domena publiczna.

Meduzy to jedna z dwóch form morfologicznych parzydełkowców (Cnidaria). Występują w morzach i oceanach – od ciepłych wód obszarów tropikalnych aż po chłodne wody obszarów arktycznych i antarktycznych. W Morzu Bałtyckim żyją trzy gatunki meduz: chełbia modra, bełtwa festonowa i meduza kompasowa. Wszystkie gatunki meduz mają parzydełka. Kontakt z wydzieliną tych komórek wywołuje u człowieka bolesne i trudno gojące się poparzenia. Ciekawym gatunkiem jest Aequorea victoria – meduza naturalnie występująca u zachodnich wybrzeży Ameryki Północnej. Dzięki obecności białka zielonej fluorescencji – GFP (ang. green fluorescence protein) gatunek ten ma zdolność do świecenia zielonym światłem. Udało się wyizolować białko GFP z komórek ciała Aequorea victoria oraz poznać jego budowę i mechanizm emisji światła. Dzięki swoim właściwościom białko zielonej fluorescencji znalazło szerokie zastosowanie w biologii molekularnej, m.in. w modyfikacjach genetycznych organizmów.

Twoje cele
  • Zdefiniujesz pojęcia organizm transgeniczny i organizm modyfikowany genetycznie.

  • Opiszesz budowę białka GFP oraz zjawisko fluorescencji.

  • Zrozumiesz, w jaki sposób można wykorzystać białko zielonej fluorescencji w modyfikacjach genetycznych organizmów.