RznY1rzXphZ2q
Zdjęcie przedstawia meduzy na ciemnym, czarnym tle. Ich struktury mają jasnozieloną, fluorescencyjną barwę.

Białko zielonej fluorescencji i jego zastosowanie w transformacji organizmów

Niektóre organizmy mają zdolność do emisji światła, co ułatwia im zdobywanie pokarmu, orientację w przestrzeni, odstraszanie potencjalnych zagrożeń lub też jest reakcją na sytuację stresową. W przypadku meduz znaczenie tego zjawiska nie jest do końca poznane.
Źródło: Pixabay, domena publiczna.

Meduzy to jedna z dwóch form morfologicznych parzydełkowców (Cnidaria). Występują w morzach i oceanach – od ciepłych wód obszarów tropikalnych aż po chłodne wody obszarów arktycznych i antarktycznych. W Morzu Bałtyckim żyją trzy gatunki meduz: chełbia modra, bełtwa festonowa i meduza kompasowa. Wszystkie gatunki meduz mają parzydełka. Kontakt z wydzieliną tych komórek wywołuje u człowieka bolesne i trudno gojące się poparzenia. Ciekawym gatunkiem jest Aequorea victoria – meduza naturalnie występująca u zachodnich wybrzeży Ameryki Północnej. Dzięki obecności białka zielonej fluorescencji – GFP (ang. green fluorescence protein) gatunek ten ma zdolność do świecenia zielonym światłem. Udało się wyizolować białko GFP z komórek ciała Aequorea victoria oraz poznać jego budowę i mechanizm emisji światła. Dzięki swoim właściwościom białko zielonej fluorescencji znalazło szerokie zastosowanie w biologii molekularnej, m.in. w modyfikacjach genetycznych organizmów.

Twoje cele
  • Zdefiniujesz pojęcia organizm transgeniczny i organizm modyfikowany genetycznie.

  • Opiszesz budowę białka GFP oraz zjawisko fluorescencji.

  • Zrozumiesz, w jaki sposób można wykorzystać białko zielonej fluorescencji w modyfikacjach genetycznych organizmów.