Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RccEqy8ZkBcwh
Zdjęcie przedstawia szeroką szosę, która prowadzi w kierunku ośnieżonych gór. Po środku biegną żółte ciągłe linie. Po lewej stoją słupy energetyczne. Po bokach są zarośnięte pola. W tle nad górami jest niebo z chmurami.

Pisarstwo inspirowane reportażem – Jadąc do Babadag Andrzeja Stasiuka

Źródło: Pixabay, domena publiczna.

Żyjemy w epoce blogów podróżniczych spopularyzowanych przez media społecznościowe, jednak opis podróży jest gatunkiem właściwym piśmiennictwu europejskiemu przynajmniej od czasów eposu Homera. Elementy formalne utworów podróżniczych to: czynność podróżowania jako oś tematyczna, przemieszczanie się w rozpoznawanej przestrzeni, wzgląd na faktycznie obserwowaną rzeczywistość (brak elementów ewidentnie fantastycznych lub fikcjonalnych), połączenie funkcji autora i narratora, wreszcie sygnalizowana tytułem (lub metaforą zawartą w tytule) forma: podróż, list, pielgrzymka, dziennik itp. Są to wyróżniki tak ważne, że Pielgrzymkę do Jasnej Góry Władysława St. Reymonta (1895) uznano za pierwszy, wzorcowy polski reportaż z podróży, choć w zamiarze autora był to utwór literacki, a nie literatura faktu.

Badacze uznają, że literatura podróżnicza od zawsze realizuje się w dwóch planach – albo literackim, więc subiektywnym, albo dokumentalnym, obiektywizującym opis rzeczywistości. Wynalazek tzw. reportażu literackiego (za sprawą m.in. Ryszarda Kapuścińskiego i Hanny Krall) spowodował zmieszanie obu konwencji, kłopoty w określeniu statusu reportażysty oraz nieostrość gatunkową, wzmożoną przez formy współczesnych narracji podróżniczych. Proza Andrzeja Stasiuka także wprawia w zakłopotanie formalne, łączy bowiem formę reportażu z klasyczną powieścią drogi, uwypuklając autentyczność zdarzeń, miejsc i spotykanych bohaterów.

Twoje cele
  • Rozpoznasz specyfikę tekstów publicystycznych (reportaż).

  • Wynotujesz zabiegi językowe stosowane przez Andrzeja Stasiuka w opisach i określisz ich funkcje.

  • Przeanalizujesz fragmenty Jadąc do Babadag Andrzeja Stasiuka pod kątem elementów reportażu oraz uogólnień na temat mieszkańców Europy Środkowej w nim zawartych.