Wolność jest jednym z najważniejszych pojęć filozoficznych, obrosłych wielowiekową tradycją – wiąże ona niezmiennie filozoficzną refleksję antropologiczną z etyką. Rozumienie człowieka w filozofii jest nierozłączne od rozstrzygnięć w obszarze jego wolności, a z nimi wiążą się konsekwencje etyczne. Pytania o to, czy jesteśmy prawdziwie wolni, co to znaczy, że jesteśmy i – w jakim zakresie – wolni, nurtowały filozofów od czasów antycznych. Już pierwsze wielkie antyczne szkoły etyczne – epikureizm i stoicyzm – wyrażały rozbieżne koncepcje ludzkiej wolności w świecie, bo u ich podstaw leżały różne ustalenia metafizyczne – indeterministyczna filozofia w przypadku epikurejczyków i deterministyczna myśl o fatum rządzącym ludzkim światem. Problem wolności jest także kluczowym zagadnieniem dla filozofów koncentrujących swą refleksję na człowieku – także, i w szczególności, dla personalizmu.