Większość dobrze funkcjonujących demokracji powstała w wyniku skomplikowanych procesów społecznych, których początki sięgają co najmniej XVIII w. Industrializacja, urbanizacja, powstanie społeczeństw masowych i konflikty klasowe doprowadziły do ukształtowania się demokratycznego państwa prawa. Choć zjawiska te były wspólne dla wielu państw, każde z nich miało, w pewnym stopniu, własną drogę do ustroju demokratycznego, a kształt instytucji politycznych związany był zazwyczaj ze specyfiką danego kraju. W niektórych przypadkach jednak ustrój demokratyczny został wprowadzony odgórnie – czasem przez proste naśladownictwo miejscowych elit, a niekiedy nawet w drodze militarnego podboju. W takiej sytuacji demokracja musiała funkcjonować w niesprzyjających jej warunkach – społecznych, ekonomicznych lub kulturowych.