Niemiecka agresja 1 września 1939 r. na Polskę, która pierwsza stawiła zbrojny opór hitleryzmowi, zapoczątkowała II wojnę światową. Początkowo Niemcy odnosiły zwycięstwa w Europie i w Afryce. W 1940 r. zajęły Danię i Norwegię, następnie Holandię, Belgię i Luksemburg oraz Francję (całkowicie w 1942 r.). Po kampanii na Bałkanach i okupowaniu Jugosławii oraz Grecji III Rzesza w czerwcu 1941 r. ruszyła militarnie również na Związek Sowiecki, z którym wcześniej zawarła pakt o nieagresji. Na zajętych terenach okupanci wprowadzali terror, dokonywali eksterminacji ludzi innych narodowości. Nie wszędzie jednak postępowali tak samo. Hitlerowcy mordowali Żydów, Romów i Słowian, których zgodnie z obowiązującą rasistowską ideologią traktowali jako „podludzi”, ale Bałtów, Norwegów, Duńczyków, Belgów, Holendrów, a nawet Francuzów uważali za swoich potencjalnych sojuszników i wobec nich stosowali represje na mniejszą skalę. Podobnie traktowali Czechów, z których chcieli uczynić Niemców. Niemal w każdym z okupowanych krajów prowadzono inną politykę w zależności od tego, czy natrafiono na opór, czy obserwowano chęć współpracy.