RcPOi2zktGNT3
Obraz przedstawia tłum ludzi idących w kierunku Zamku w Warszawie. Wszyscy ubrani są na czarno. Przed bramą Zamku stoją żołnierze. Trzymają w dłoniach sztucery. Maja charakterystyczne trójkątne czapki przyozdobione piórem.

Czas wielkich nadziei. Pierwsze reformy Sejmu Wielkiego

Stanisław Bagieński, Jan Dekert na czele czarnej procesji przed Zamkiem w Warszawie, 1914 r.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

W drugiej połowie XVIII w. doszło do znacznych zmian w mentalności szlachty. Racjonalizm i idee oświeceniowe uwidoczniały się zwłaszcza w postawach szlachty wychowanej w Szkole Rycerskiej i szkołach zreformowanych przez Komisję Edukacji Narodowej. Równie silne, szczególnie na prowincji, były promujące szlacheckie wolności i republikanizm ideały sarmackie.

W październiku 1788 r. do Warszawy na sejm, który przeszedł do historii pod nazwą Sejmu Wielkiego lub Sejmu Czteroletniego (1788–1792), ściągnęli zarówno ludzie zachłyśnięci nowymi ideami, jak i osoby przywiązane do tradycji i wartości kultywowanych od stuleci. Większość z nich była świadoma, że sejm może być ostatnią szansą na uratowanie Rzeczpospolitej przed ostatecznym upadkiem.

R11IuW9KnECC91
Linia chronologiczna przedstawiająca wydarzenia między 5 sierpnia 1772 roku a 1794 rokiem.  05.08.1772 roku – I rozbiór Polski.  1775 rok – powołanie Rady Nieustającej.  1783 rok – zagarnięcie Krymu przez Rosję.  1787 rok – rozpoczęcie wojny Rosji z Turcją. 1788 rok – rozpoczęcie wojny Rosji ze Szwecją.  1788‑1792 rok – Sejm Wielki.  02.12.1789 roku – czarna procesja.  1791 rok – uchwalenie Konstytucji 3 maja. 1793 rok – II rozbiór Polski.  1794 rok – Powstanie kościuszkowskie w Rzeczpospolitej.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Ustalisz, w jakim celu król zlecił budowę pomnika Jana III Sobieskiego w Łazienkach Królewskich akurat w 1788 r.

  • Sprawdzisz, z jakich powodów szlachta i duchowni płacili mniejsze podatki, niż powinni.

  • Wyjaśnisz, dlaczego w 1789 r. mieszczanie przemaszerowali ulicami Warszawy w czarnych płaszczach.