R1WWTrZoqnpos
Fotografia przedstawiająca wnętrze wyłożonego boazerią gabinetu. Za dużym, drewnianym biurkiem zasiada mężczyzna w sile wieku, ubrany w garnitur. Po drugiej stronie biurka na drewnianym krześle siedzi młody, ubrany w garnitur mężczyzna. Dalej, przy ścianie, w fotelach siedzą osoby w różnym wieku i różnej płci. W tle duże okna i długie zasłony.

Rząd w państwie demokratycznym

Premier Niderlandów Mark Rutte podczas spotkania z doradcami, 2012 r.
Źródło: Minister-president Rutte, licencja: CC BY 2.0.

Jednym z najważniejszych wyznaczników współczesnych państw demokratycznych jest trójpodział władzy. Model zaproponowany przez XVIII‑wiecznych filozofów, wprowadzający podział władzy, okazał się doskonałą obroną przed systemami autokratycznymi.

Współcześnie można wyróżnić dwa modele podziału władzy: europejski, w którym władza ustawodawcza i wykonawcza wzajemnie się kontrolują, oraz model amerykański, w którym obowiązuje wyraźna separacja legislatywy i egzekutywy.

Współcześnie można również wskazać różne modele władzy wykonawczej i wielorakie sposoby powoływania rządu, a także odmienne mechanizmy odpowiedzialności. W tym materiale przeanalizujemy podobieństwa i różnice charakterystyczne dla władzy wykonawczej we współczesnych państwach demokratycznych.

Twoje cele
  • Wyjaśnisz polityczne skutki trójpodziału władzy w państwie demokratycznym.

  • Scharakteryzujesz rolę władzy wykonawczej w reżimach demokratycznych.

  • Ocenisz znaczenie uzgodnień koalicyjnych dla pozycji premiera.

  • Wskażesz czynniki wpływające na pozycję premiera w parlamentaryzmie i semiprezydencjalizmie.