Decyzją kongresu wiedeńskiego w 1815 r. Wielkopolska została przyznana Prusom. Utworzone na jej terenach autonomiczne Wielkie Księstwo Poznańskie składało się z dwóch rejencji: poznańskiej i bydgoskiej. Jego namiestnikiem został skoligacony z Hohenzollernami książę Antoni Radziwiłł. Jednak po wybuchu powstania listopadowego polityka pruska wobec Polaków zaostrzyła się: Księstwo straciło swój wyjątkowy status i zostało jedną z prowincji Królestwa Prus – Prowincją Poznańską z niemieckim szefem administracji. Polskich dotąd urzędników zaczęli zamieniać Niemcy. Podobne zaostrzenie kursu nastąpiło w Prusach Zachodnich (dawnych Królewskich), gdzie w szkołach przestano uczyć po polsku.
Postępująca integracja polityczna Wielkiego Księstwa Poznańskiego z Prusami miała też i aspekty pozytywne: np. w 1823 r., wzorem reszty Prus, gdzie dokonano tego kilkanaście lat wcześniej, władze przeprowadziły uwłaszczenie chłopów (w zaborze austriackim zrobiono to w 1848 r., w rosyjskim – dopiero w roku 1864). Rezultatem tej decyzji było powstanie dużych gospodarstw chłopskich, liczących przeciętnie po kilkanaście hektarów. Wzmocniły się też folwarki ziemiańskie, które otrzymały zastrzyk gotówki za przekazaną do parcelacji ziemię. Sprzyjało to rozwojowi przemysłu związanego z rolnictwem – młynów, olejarni i gorzelni.
Scharakteryzujesz działania podejmowane przez Polaków na terenie zaboru pruskiego.
Omówisz rozwój gospodarczy zaboru pruskiego.
Ocenisz, która inicjatywa – praca organiczna czy konspiracja – mogły przynieść lepsze efekty.