Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RlVzP6qFRd1of
Zdjęcie przedstawia kilkupiętrowy budynek, który stoi na rogu ulicy. Ma jasną elewację, okna w ciemnych ramach oraz ozdobny fryz. Na fasadzie budynku znajduje się napis Bazar. Na parterze widoczne są witryny sklepów.

Zabór pruski w latach 1815–1846

Poznań, Hotel Bazar. Zdjęcie współczesne. „Spółkę Akcyjną Bazar” powołali w 1838 roku polscy arystokraci i przedsiębiorcy. Budowę zakończono 4 lata później, w 1842 roku. Celem było stworzenie miejsca, w którym siedziby znajdą polskie organizacje gospodarcze, polityczne i kulturalne, a także sklepy i biura firm należących do Polaków.
Źródło: domena publiczna.

Decyzją kongresu wiedeńskiego w 1815 r. Wielkopolska została przyznana Prusom. Utworzone na jej terenach autonomiczne Wielkie Księstwo Poznańskie składało się z dwóch rejencji: poznańskiej i bydgoskiej. Jego namiestnikiem został skoligacony z Hohenzollernami książę Antoni Radziwiłł. Jednak po wybuchu powstania listopadowego polityka pruska wobec Polaków zaostrzyła się: Księstwo straciło swój wyjątkowy status i zostało jedną z prowincji Królestwa Prus – Prowincją Poznańską z niemieckim szefem administracji. Polskich dotąd urzędników zaczęli zamieniać Niemcy. Podobne zaostrzenie kursu nastąpiło w Prusach Zachodnich (dawnych Królewskich), gdzie w szkołach przestano uczyć po polsku.

Postępująca integracja polityczna Wielkiego Księstwa Poznańskiego z Prusami miała też i aspekty pozytywne: np. w 1823 r., wzorem reszty Prus, gdzie dokonano tego kilkanaście lat wcześniej, władze przeprowadziły uwłaszczenie chłopów (w zaborze austriackim zrobiono to w 1848 r., w rosyjskim – dopiero w roku 1864). Rezultatem tej decyzji było powstanie dużych gospodarstw chłopskich, liczących przeciętnie po kilkanaście hektarów. Wzmocniły się też folwarki ziemiańskie, które otrzymały zastrzyk gotówki za przekazaną do parcelacji ziemię. Sprzyjało to  rozwojowi przemysłu związanego z rolnictwem – młynów, olejarni i gorzelni.

REbqCDXq9cYa01
Linia chronologiczna. 1795: III rozbiór Polski. Czerwiec 1815: podpisanie aktu końcowego Kongresu Wiedeńskiego. 1815–1832: okres istnienia Królestwa Kongresowego (Polskiego). 1825: Mikołaj I carem Rosji i królem Polski. 1828: utworzenie Banku Polskiego. 1830: powstanie listopadowe. 1832: ograniczenie autonomii Królestwa Kongresowego. 1848–1849: Wiosna Ludów. 1863: powstanie styczniowe.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Scharakteryzujesz działania podejmowane przez Polaków na terenie zaboru pruskiego.

  • Omówisz rozwój gospodarczy zaboru pruskiego.

  • Ocenisz, która inicjatywa – praca organiczna czy konspiracja – mogły przynieść lepsze efekty.